شهرستان خرمبید

خرم بید یکی از شهرستان های استان فارس با مرکزیت شهر صفا شهر است که در فاصله ۱۷۵ کیلومتری شمال شیراز قرار دارد و از دو ناحیه ی دهبید و خرمی تشکیل شده‌ است. ارتفاع آن از سطح دریا حدود ۲۳۲۴ متر است. صفاشهر بلندترین شهر فارس است و آن را بام فارس می‌نامند. صفاشهر پنجمین شهر مرتفع ایران است. این شهرستان از شمال به شهرستان ابرکوه و آباده از شرق به شهرستان بوانات و از غرب به شهرستان اقلید متصل است.

آب وهوا

اين شهرستان، به دليل ارتفاع زياد از سطح دريا و وجود كوهستان هاي اطراف داراي آب و هواي سرد كوهستاني است. زمستان هاي بسيار سرد و يخبندان و تابستان معتدل و خنك دارد. درجه حرارت آن بين 20- درجه تا 37+ درجه در سردترين و گرم ترين ماه هاي سال، متغير است. ميانگين بارندگي 300-250 ميلي متر است.

دين و زبان (گویش)

مذهب مردم خرم بید شیعه می باشد و زبان آنان فارسي است. در برخی از بخش‌هاي آن طوايفي از اعراب و ايل قشقايي ساکنند که گويش ترکي و عربی دارند.

پوشش گياهي و نمونه جانوري

پوشش گياهي اين منطقه از نوع کوهستانی است. در اين شهرستان درخت و درختچه های گوناگونی مانند بادام کوهی، بنه، ارژن، انجير کوهی و … يافت می شود، گياهان دارويي همچون پونه کوهی ،آويشن،کاسنی، خارشتر، شيرين بيان، ريواس و …

وجود کوه های فراوان و شرایط مساعد منطقه نیز زمينه تجمع و زندگی جانوراني از قبيل قوچ و ميش، کل و بز، آهو، خرگوش، تشي، گرگ، پلنگ، روباه و … و نيز پرندگاني از جمله کبک، قمري، هدهد، تيهو و … و از پرندگان شکاري سارگپه و دليجه همچنين از خزندگان انواع مارها، سوسمارها و لاک پشت را فراهم آورده است.

صنايع دستي

گلیم، جاجیم، معرق سنگ، رودوزیهای سنتی، گبه و فرش از صنایع دستی این شهرستان هستند. فرش خرم ‌بید دارای شهرت جهانی بوده و یکی از مناطق مهم فرش‌ بافی در ایران محسوب می ‌شده است. همچنین این شهرستان هم‌ اکنون به عنوان پایلوت‌ صنایع دستی تراش و معرق سنگ نیز محسوب می ‌شود.

سوغات خرم بید

معروف ترین سوغات این شهرستان صنایع دستی آن شامل گلیم، جاجیم، معرق سنگ، رودوزیهای سنتی، گبه و فرش و همچنین سنگ های تزیینی می باشند.

غذاهای محلی

انواع نان های سنتی، قورمه، نان تیری، آش محلی گیاهی، آش شولی و … از غذاهای محلی خرمبید می باشند.

داستان خرم بید …

خرم بید ريشه در هزاره‌هاي قبل از ميلاد دارد و با داشتن 250 اثر تاريخي، يكي از باستاني ترين شهرهاي ايران مي باشد. وجود رودهاي باستاني همچون پلوار و غارهاي پيش از تاريخ و كاروانسراهاي متعدد و قلاع باستاني حكايت از رونق اين منطقه تاريخي در ادوار گذشته همچون هخامنشي، ايلامي، ساساني و اسلامي و … دارد. اين شهرستان از روزگاران قديم همواره به عنوان يك منطقه چهارراهي و سوق الجيشي مطرح بوده است. علماء و انديشمندان بزرگي در دوران اسلام در اين منطقه مي زيسته اند. آسياب هاي تاريخي، قبرستان هاي قديمي و … از ديگر باقي مانده هاي اين دوران مي باشند.

گردشگری شهرستان خرم بید

همانطور که از داستان این شهرستان پیداست خرم بید پیشینه هزاران ساله دارد که هنوز نشانه هایی از آنها در دل این شهرستان وجود دارد که دیدن آنها هر بیننده ای را به حیرت وادار می کند، در ادامه به برخی از آنها اشاره خواهیم کرد.

سد باستاني بستان‌خانی

این سد یکی از منحصر به فرد ترين سدهاي دوران هخامنشيان در ايران مي باشد اين سد كه در مجاورت تنگ حنا بنا گرديده است متعلق به اوايل دوران هخامنشيان مي باشد و شيوه معماري و ساخت آن هنوز هم در احداث سدهاي امروزي كاربرد دارد و اطلاعات جامعي در خصوص معماري و سد سازي دوران اوليه هخامنشيان در اختیار باستان شناسان قرار می دهد.

قصر سرخ بهرام گور

قصر سرخ بهرام گور یکی از شاخص ترین آثار به جا مانده از دوره ساسانی می باشد و با توجه به سفال هایی که در سال های اخیر توسط کاوش گران کشف شده است مشخص می شود که بنا های قصر سرخ بهرام گور یا تل خاکی در دوران پیش از اسلام ساخته شده است. مردم محلی و اهالی صفا شهر و خرم بید این قصر را یکی از قصر های هفت گانه بهرام گور می دانند.

چهارطاقی های خرم بید

در شهرستان خرم بید فارس 7 چهارطاقی منحصر به فرد وجود دارد که از جمله آن‌ها می‌توان به چهارطاق عباس آباد در بخش مشهدمرغاب و چهارطاقی مشکان، قاضیان و قشلاق در بخش مرکزی اشاره کرد که متعلق به دوران‌های مختلف تاریخی مختلف از جمله ساسانی، اوایل دوره اسلامی و میانه دوره اسلامی است. یکی از مهمترین این چهار طاقی ها خرمه می باشد که یکی ازبناهای معتبر ایران در دوران ساسانی بوده است و معماری این چهارطاقی از سبک و سیاق چهار طاقی های مرسوم ایران و استان فارس پیروی می کند.

تفرجگاه قصريعقوب

در 7 كيلومتري جنوب صفاشهر مركز شهرستان خرم بيد و در 14 كيلومتري جنوب غربي جاده بين المللي شيراز به اصفهان از صفاشهر و عبور از كوه قصريعقوب وارد روستاي باستاني قصر يعقوب و سپس وارد تفرجگاه قصر يعقوب مي شويم. روستاي قصر يعقوب با توجه به توامندي هاي بسيار ارزشمند تاريخي و گردشگري در ساليان اخير به عنوان يكي از روستاهاي هدف گردشگري كشور به ثبت رسيده است. اين روستا در گذشته اطراقگاه طوايف مختلف عشاير بوده و آثار تاريخي و فرهنگي از دوران هخامنشيان (بين 500 تا 600 قبل از ميلاد) دوران ساساني و دوران هاي مختلف اسلامي مي باشد. در اين مجموعه آثاري از قصريعقوب ليث صفاري در سده هاي اوليه هجري مشاهده مي گردد كه به همين دليل طبق روايات و شواهد به قصر يعقوب مشهور گرديده است. از مناطق مهم تفريحي و گردشگري روستا مي توان به چشمه مراد، چشمه بند، استخر طبيعي و آسياب هاي تاريخي اشاره كرد.

امامزاده شهداء

اين اثر که به بقعه سلطان ابراهيم نيز معروف است، ساختمان كنوني آن متعلق به دوران تيموري و تركمنان آق قويونلو مي باشد. داراي ساختماني بسيار زيبا و منحصر به فرد است كه متأسفانه بخشي از آن به مرور زمان تخريب گرديده است. صحن اصلي امامزاده داراي كاشي كاري ها و مقرنس و معرق كاري بسيار زيبا و استادانه مي باشد. در ضلع غربي آن بنايي وجود دارد كه مقبره امامزاده هم اكنون در آن جاي دارد در اين بنا نيز يكي از نمونه هاي كتابت آيات قرآني (كتابت سوره فتح) به زيبايي منحصر به فرد در معماري ايران در آن به چشم مي خورد.

كاروانسراي قاجاريه صفاشهر

اين كاروانسراي ارزشمند كه يكي از كاروانسراهاي منحصر به فرد قاجاري استان فارس بوده و در مركز صفاشهر واقع گرديده است. در زمان محمدعلي شاه قاجار در جهت تسهيل در اقامت كاروان ها و مسافرين ساخته مي شود. از خصوصيات بارز اين بناي ارزشمند مي توان به چهار ايوانه بودن، قرينه سازي، استفاده از سنگتراشي در ازارها، مصالح آجر با استفاده از طاق هاي قوسي و عرقچين در پوشش بنا نام برد. همچنين در سردر كاروانسرا نيز تزئينات آجري به چشم مي خورد. اين كاروانسرا داراي حجره هاي متعدد، اصطبل ها و انبارهاي مختلف مي باشد.

کاروانسرای شاه عباسی شهید آباد

اين کاروانسرا در 20 كيلومتري جنوب صفاشهر، مركز شهرستان خرم بيد مي باشد. اين كاروانسرا كه داراي وسعت تقريباً 3600 متر مربع مي باشد يكي از كاروانسراهاي حيات دار در ايران در زمان صفويه محسوب مي شود و به كاروانسراي شاه عباسي شهرت دارد.شيوه معماري و ساخت اين بنا از شيوه مرسوم ايجاد بناهاي كاروانسراي دوران صفويه پيروي مي كند و داراي حجره هاي، اصلبل ها، انبارها و حيات مركزي مي باشد كه معماري بسيار زيبايي را به خود گرفته است. در مجاورت اين بنا يكي از منحصربه فرد ترين پل هاي باستاني ايران بر رود پلوار مشاهده مي گردد كه در ضلع غربي بنا جهت عبور و مرور كاروانيان استقرار يافته است.

طبیعت گردی

روستاي گردشگري خورجان (بخش مشهد مرغاب)

اين روستاي ييلاقي و منحصر به فرد داراي جاذبه هاي منحصر به فرد توريستي و گردشگري مي باشد. اين روستا در بخش مشهد مرغاب واقع است. اين روستا داراي باغات بسيار قديمي، خانه هاي زيبا و درختان هزار ساله و هم چنين چشمه ساران متعدد مي باشد. از ديگر جاذبه هاي اين روستا مي توان به قنات سبزه پوش، آستانه مبارك امامزاده سيد محمد حسين اشاره كرد.

سرآسياب قادرآباد

از ديگر مناطق گردشگري منحصر به فرد خرم بيد مي توان به منطقه نمونه گردشگري سرآسياب قادرآباد كه محيطي مناسب براي ميهمانان و گردشگران مي باشد اشاره کرد، چشمه بناب كه داراي جاذبه هاي ارزشمند توريستي در بخش مشهدمرغاب، تفرجگاه بيدستان ، سلسله كوه هاي چنارو، قدمگاه روستاي دلونظر و … از دیدنی های این منطقه می باشند.

از دیگر مناطق گردشگری شهرستان خرم بید می توان به:

چهارطاقی قاضیان، روستاي گردشگري شهيدآباد، پل هاي باستاني، قلعه گرگي، روستاي تاريخي مشكان، عباس آباد، مسجد جامع، تپه‌های باستانی خرمه، منزل قدیمی بامداد، خرسال و … اشاره كرد.

چگونه به خرم بید برویم

اگر اهل رانندگی هستید سفر به خرم بید با ماشین شخصی خودتان گزینه بسیار خوبی است. زیرا این شهر فرودگاه ندارد. و اگر حوصله رانندگی را ندارید می توانید از قطار که ایستگاه آن در شهر صفاشهر این شهرستان قرار دارد استفاده کنید و همچنین پایانه اتوبوس رانی شهرستان خرم بید نیز فعال می باشد.

اولین پیشنهاد ما برای اقامت در شهرستان خرم بید اقامتگاه بوم گردی قصر یعقوب می باشد. این اقامتگاه با قدمت بیش از 100 سال، در سال 1396 با هدف خدمت رسانی به گردشگران به عنوان اقامتگاه به بهره برداری رسید. این اقامتگاه دارای 13 باب اتاق می باشد که اتاق ها دور تا دور محوطه اقامتگاه قرار گرفته اند. اقامتگاه قصر یعقوب در روستای قصر یعقوب واقع است و فاصله آن تا مرکز شهر خرم بید، حدود 9 کیلومتر می باشد. گردشگران می توانند ضمن آشنایی با زندگی بومیان استان فارس، از اقامت در طبیعت و مناظر چشم نواز روستای قصر یعقوب لذت ببرند. دیگر اقامتگاه این شهرستان، اقامتگاه بوم گردی هزار و یک شب علیزاده است این اقامتگاه بوم گردی واقع در بافت سنتی و تاریخی صفاشهر مرکز شهرستان خرم بید در شمال فارس واقع شده است. ظرفیت این اقامتگاه 30 تا 40 نفر می باشد.