شهرستان قیر و کارزین

قیر و کارزین یکی از شهرستان های استان فارس با مرکزیت شهر قیر است. این شهرستان از شهرستان های جنوب غربی استان فارس است که از جنوب به شهرستان خنج، از غرب و شمال غرب به شهرستان فیروزآباد و از شمال و شمال شرق به شهرستان جهرم محدود می باشد و فاصله آن تا شیراز 170 کیلومتر است.

آب وهوا

آب وهواي شهرستان فیروزآباد گرم و خشک است و میانگین دمای سالانه این شهرستان 27 درجه سانتیگراد می باشد. آب و هوایی گرم و سوزان در فصل تابستان و هوایی خنک و نسبتاً سرد در فصل زمستان دارد. میانگین بارش باران در این شهرستان 250 میلیمتر می باشد.

دين و زبان (گویش)

مردم شهرستان قیر و کارزین مسلمان و شـیـعه مذهب هستند، زبان مردم فارسی و ترکی قشقایی است و همچنین در دهستان افزر و دهستان هنگام (قیر و کارزین) و دهستان زاخرویه و همچنین بخش‌های جنوبی شهر قیر (محله موصلوها) و بندبست پایین ، زبان آن‌ها ترکی قشقایی می‌باشد.

پوشش گياهي و نمونه جانوري

پوشش گياهي اين منطقه از نوع گرم و خشک است. پوشش گياهي آن در رديف مراتع متوسط قرار دارد و درختان و درختچه هایی همچون بنه (پسته وحشی )، بادام وحشی، زیتون، مرکبات، نخل، گیاهان مرتعی و … . جانوراني از قبيل قوچ و ميش، کل و بز، آهو، خرگوش، تشي، گرگ، روباه و … و نيز پرندگاني از جمله کبک، تیهو، کبوتر جنگلی، قمری دارکوب، چک چک، هد هد، سنگ چشم، کمر کلی، سبز قبا، کلاغ زاغی، خانواده گنجشک، زنبور خوار، پرندگان شکاری و…  همچنين از خزندگان انواع مارها، سوسمارها و لاک پشت را مي توان نام برد که در منطقه زندگي مي کنند.

صنايع دستي

گلیم بافی، جاجیم، گبه، قالی بافی، حصیربافی و … از صنایع دستی این شهرستان می باشد.

سوغات قیر و کارزین

از سوغات این شهرستان علاوه بر صنایع دستی آن می توان به خرما و مرکبات اشاره کرد.

غذاهای محلی

از غذاهای محلی این شهرستان علاوه بر انواع آش ها و انواع نان های محلی می‌توان به رنگینک، شیر برنج، حلوای ترکی و … اشاره کرد.

داستان قیر و کارزین …

قیر و کارزین ريشه در هزاره‌هاي قبل از ميلاد دارد. این شهرستان در دوران هخامنشیان نیز رونق داشته است اما بر اساس شواهد موجود تکوین حیات اجتماعی و دوران شکوفایی به دوران ساسانیان باز می گردد که این شهرستان جزء ولایت اردشیر خوره و یکی از پنج ولایت فارس در زمان ساسانیان بوده‌است. و مورخین و سیاحانی همچون ابن حوقل بغدادی، اصطخری، ابن بلخی، مستوفی و… بدین شهرستان اشاراتی داشته‌اند و در فارسنامه ناصری این شهرستان مهد و خاستگاه دانشمندان و فرهیختگانی همچون شیخ ابوطاهر مجد الدین محمد یعقوب کارزینی صاحب قاموس شریف و… قلمداد گردیده‌است.

علت نامیدن این شهر به نام قیر مربوط به دوره سلجوقیان می‌باشد که قلعه پرگان نشانگر حاکمیت آنان بر این محدوده جغرافیای است. قیر در زبان پهلوی به معنی مرز است وعلت این نامگذاری قرار گرفتن این شهر بر روی مرز گرما و سرما است. به‌طوری‌که اگر ۱۰ کیلومتر از قیر به سمت شمال حرکت کنیم به طبیعت و آب و هوای سردسیری برمی‌خوریم و اگر از قیر ۱۰ کیلومتر به سمت جنوب حرکت کنیم به آب و هوا و طبیعت گرمسیری برمی‌خوریم.

گردشگری شهرستان قیر و کارزین

همانطور که از داستان قیر و کارزین پیداست این شهرستان پیشینه هزاران ساله دارد که هنوز نشانه هایی از آنها در دل این شهرستان وجود دارد که دیدن آنها هر بیننده ای را به حیرت وادار می کند، در ادامه به برخی از آنها اشاره خواهیم کرد.

نقش پارتی

در سه کیلومتری شهر قیر مرکز شهرستان قیروکارزین و در سمت چپ جاده قیر- فیروزآباد در منطقه‌ای میان گردنه سم دلدل و گلومش، نقش‌ برجسته یک سرباز پارتی دیده می‌شود. این نقش‌برجسته سرباز پارتی با تیر و کمان کشیده، تیردان و کلاه‌خود بر روی یک تخته سنگ بزرگ مکعبی شکل به طول 240 و عرض 170 سانتی‌متر حجاری شده که صحنه یک تیراندازی را به تصویر می‌کشد. نقش‌برجسته سرباز پارتی که در منطقه به نقش رستم معروف بوده و در قدیم به آن قدمگاه می‌گفته‌اند تنها اثر پارتی حجاری شده در فارس به شمار می‌رود که از ابتدای خلق آن تا به امروز هیچ‌گونه اقدام حفاظتی برای جلوگیری از تخریب و نگهداری از این اثر برجسته تاریخی صورت نگرفته است.

قلعه گبری

در فاصله حدود 550 متری شهر قیر، در دامنه کوه مشرف به شهر، بقایای قلعه ای به نام گیری برجاست. احتمالا قدمت آن به پیش از اسلام باز می گردد. هنوز آثار پی هایی از جنس سنگ و ساروج و یک دهانه چاه سنگی در آن وجود دارد. مسجد کُردشول درکنار روستای کُردشول، بقایای دیوارها و طاق های مسجدی با ملات سنگ و ساروج باقی است. مسجد در روستای کردشول و در 6 کیلومتری شرق قیر قرار دارد.

پل عروس

این پل که بر روی رودخانه قره آغاج در 17 کیلومتری جنوب قیر به طرف خنج قرار دارد، دارای 9 پایه ستون از سنگ های مکعبی بزرگ است که با بست های دم چلچله ای به هم متصل هستند و از 8 دهانه درست شده اند. ارتفاع پایه ستون ها بین 8 تا 12 متر بوده و اکنون فقط چند پایه از پل باقی است. از دیگر آثار شهرستان قیروکارزین، مسجد و حمام قدیمی کارزین، قلعه پرگان، مقبره سیدتاج الدین محمد (ع)، امامزاده سبزپوشان (ع)، قلعه شاه بربر و آب انبارهای متعدد است.

کاروانسرای مدخان

کاروانسرای مدخان در روستای مدخان از توابع بخش مرکزی شهرستان قیروزکارزین استان فارس واقع شده که در عین حال شرایط زلزله‌خیز بودن این منطقه همچنان سالم و پابرجا باقی مانده است. این کاروانسرا که در فهرست آثار ملی به ثبت رسیده در فاصله پنج کیلومتری شرق روستای مدخان و در جنوب غربی مخزن سد سلمان فارسی قرار گرفته و مربوط به دوره قاجاریه است. ارتفاع این کاروانسرا از سطح دریا 892 متر بوده و با مصالح سنگ و ملات گچ احداث شده است و در چهار گوشه و در وسط اضلاع بیرونی کاروانسرا هفت برج توپر ساخته شده که جنبه استحکامی و حفاظتی داشته‌اند. ورودی کاروانسرا از ضلع شمالی بوده و پس از ایوان ورودی وارد حیاط کاروانسرا می‌شویم. در حیاط آن سکوهایی قرار دارد که محل بارانداز کاروانیان بوده و چهار ضلع کارونسرا قرینه‌اند و شامل یک ایوان به عرض سه متر در وسط و سه حجره در هر طرف هستند.

طبیعت گردی

سرآسياب قير و کارزين

سرآسياب قير و کارزين از مکانهاي زيبا و ديدني شهرستان قيروکارزين در جنوب استان فارس است. اين تفرجگاه با چشمه هميشه جوشان، در فاصله چند صد متري شرق شهرک الهادي در شمال شرق شهر قير واقع شده است.شهرستان قیر و کارزین در ۱۴۵ کیلومتری جنوب شرق شیراز قرار دارد. از آب این چشمه در قدیم برای گرداندن چند آسیاب استفاده می شده است اما هم اکنون آب این چشمه بخش وسیعی از باغات و زمین های زیر دست را سیراب می کند. از ویژگی های این تفرجگاه زیبا، وجود چشمه های پرآب و گوارا است که از دل کوه می جوشد و پس از عبور از تنگه های پر پیچ و خم، از دامنه کوه به دشت سرازیر می شود. وجود باغهای سرسبز مرکبات و نخیلات ، تفرجگاههای بکر ، چشمه‌های آبگرم و یادمانهای بی نظیر تاریخی جلوه گر سیمای زیبایی از این شهر تاریخی است.

سد سلمان فارسی

سد سلمان فارسی یک سد بتونی در جنوب استان فارس در شهرستان قیروکارزین روی رودخانه قره آغاج است. این سد ۱۴۰۰ میلیون متر مکعب گنجایش ذخیره آب دارد و بزرگترین سد استان فارس می باشد . این سد به عنوان منبع اصلی آب آشامیدنی شهرها و روستاهای جنوبی استان فارس عمل می‌کند و در تأمین آب منطقه به ویژه در شرایط خشکسالی سالهای اخیر نقش بسزایی داشته است. تاج سد در شهرستان قیر و کارزین و دریاچه آن در شهرستان جهرم میباشد.

از دیگر مناطق گردشگری شهرستان قير و کارزين می توان به:

قلعه شاه پریون، قلعه حمزه خانی، منطقه گردشگری هفت آسیاب، منطقه گردشگری نه تن، چشمه های آب معدنی، مسجد و حمام قدیمی کارزین، مقبره سیدتاج­الدین محمد (ع)، امامزاده سبزپوشان (ع)، قلعه شاه بربر، آب انبارهای متعدد و … اشاره کرد.

چگونه به قير و کارزين برویم

این شهرستان فرودگاه ندارد و شما می توانید از فرودگاه شهر جهرم برای سفر به این شهرستان استفاده کنید. برای سفر با قطار نیز باید از ایستگاه قطار شیراز استفاده کنید. اگر اهل رانندگی هستید سفر به قیر و کارزین با ماشین شخصی خودتان گزینه خوبی است و اگر حوصله رانندگی را ندارید می توانید از پایانه اتوبوس رانی این شهرستان استفاده کنید.

 

اقامت در قير و کارزين

اگر قصد ماندن در شهر قیر و کارزین را دارید پیشنهاد ما استفاده از هتل ها و اقامتگاه های شهرهای شیراز و جهرم است.