شهرستان خرامه
خرامه یکی از شهرستان های استان فارس با مرکزیت شهر خرامه است. این شهرستان از ۷ جهت به شهرستانهای استان متصل میباشد که یک شاهراه اصلی استان محسوب میگردد. از سمت جنوب و جنوب شرق به شهرستان فسا، از جنوب و جنوب غرب به شهرستان سروستان، از جنوب شرق به شهرستان استهبان، از شرق و شمال شرق به شهرستان نیریز، از شمال به شهرستان ارسنجان، از شمال غرب به شهرستان مرودشت و از غرب و شمال غرب به شهرستان شیراز مرکز استان متصل گردیدهاست.
آب وهوا
آب وهواي شهرستان خرامه معتدل و خشک است. و میانگین دمای سالانه این شهرستان 16 درجه سانتیگراد می باشد.
دين و زبان (گویش)
مردم شهرستان خــرامــه عموماً مسلمان و شـیـعه مذهب هستند و گویـش آنها فارسی و فارسی محلی است در بخش هایی از آن نیز گویش عربی و ترکی نیز وجود دارد.
پوشش گياهي و نمونه جانوري
پوشش گياهي اين منطقه از نوع معتدل و خشک است. پوشش گياهي آن در رديف مراتع متوسط قرار دارد و جانوراني از قبيل قوچ و ميش، کل و بز، آهو، خرگوش، تشي، گرگ، روباه و … و نيز پرندگاني از جمله کبک، قمري و… و از پرندگان شکاري سارگپه و دليجه همچنين از خزندگان انواع مارها، سوسمارها و لاک پشت را مي توان نام برد که در منطقه زندگي مي کنند.
صنايع دستي
مشبک کاری، خراطی، قالیبافی و … از صنایع دستی شهرستان خرامه بهشمار میرود.
سوغات خرامه
معروف ترین سوغات خرامه انار و رب انار می باشد و دیگر سوغات محبوب این شهر می توان صنایع دستی آن را نام برد.
غذاهای محلی
از غذاهای محلی این شهرستان می توان به انواع آش ها و انواع نان های محلی اشاره کرد.
داستان خرامه …
خرامه ريشه در هزارههاي قبل از ميلاد دارد و تل دروازه آن یکی از دروازههای ورودی شهر پرسپولیس (تخت جمشید) به حساب می آمده است. در کتابها و سفرنامههایی از جمله نزهت القلوب، فارسنامه ابن بلخی، المسالک و الممالک، آثارالعجم، فارسنامه ناصری، شیرازنامه، معجم البلدان، تاریخ برگزیده، برهان قاطع، تاریخ سرزمینهای فلات شرقی، تاریخ ابن خلدون و دیگر کتابها در مورد خرامه و کربال مطالبی نوشته شدهاست.
ابن حوقل در سده چهارم هجری رود خرامه را قابل کشتیرانی توصیف کرده و پناه بردن وزیر امیر منصور، به نام کالیجار، به قلعه خرامه که ترکان قصد تاراج اموال وی را داشتهاند اهمیت و موقعیت سوقالجیشی آن را نشان میدهد. توجه خاص خاندان دیلمی (عضدالدوله و دیگران) در ترمیم بندهای عصر ساسانیان در مسیر تنها رود عاصی کربال دلالت بر عمارات فراوان و نفوسی میکند که درکنارههای این رود میزیستهاند. صفویان که بیشترین همت آنان، عمران و آبادی بلاد بود، علاوه بر ساختن پلی بر روی «رود کُر»؛ پلی در زمان امام قلی خان والی فارس مشهور به پل خان بنا کردهاند، در شهر خرامه نیز ردپایی از خود به جا گذاشتهاند. بنای حمامی مشهور به حمام کهنه به آنها نسبت داده شده و چنین حدس زدهاند که این حمام همزمان با حمام گنجعلی خان در کرمان ساخته شدهاست. نصیرالملک از رجال فارس در یکی از بازدیدها و سرزدنهای خود به خرامه، حصاری دور شهر احداث کرد و چهار دروازه به نامهای کربالی، قبلهای کرمانی و باغی در چهار جهت جغرافیایی شهر قرار داشته و برجهایی جهت دیدهبانی و کشیک شبانه این حصار را کامل کرده و بر زینت آن نیز میافزودهاست.
گردشگری شهرستان خرامه
همانطور که از داستان خرامه پیداست این شهرستان پیشینه هزاران ساله دارد که هنوز نشانه هایی از آنها در دل این شهرستان وجود دارد که دیدن آنها هر بیننده ای را به حیرت وادار می کند، در ادامه به برخی از آنها اشاره خواهیم کرد.
آتشکده خرامه (چهارطاقی گبران)
در جنوب شهر خرامه بنای آتشکده ای است که به “چهار طاقی گبران” معروف است که از نظر ساختمان گنبدی شکل وکاربندی تا حدودی شبیه آتشکده بهرام در خیر استهبان می باشد. یکی از دلایل سالم ماندن آتشکده خرامه این است که این بنا تا قرون پنجم وششم هجری فعال بوده است چنانکه مورخ معروف استخری در کتاب الممالک والمسالک راجع به پارس در قرن چهارم می نویسد: ” هیچ شهر و ناحیت بی آتشکده نیست وآن را حرمت دارند. آتشکده خرامه از نظر سقف و کاربندی داخل گوشواره های آن گنبدی شکل است و شیوه معماری آتشکدهای بهرام گور دوره ساسانی را دارد.
قلعه بهرام گور
این قلعه كه از نشانههاي تمدني ارزنده و مربوط به دورة ساسانيان است امــــروزه و در مركـز شهر واقع گرديده است، بخشی ازحصاراولیه این قلعه تا سال 1364 پابرجا بود و امروز متاسفانه اثــری ازآن میـــــراث تاریخی برجای نمانده و تنها تصاویری از آن بیادگار باقی است.
حمام کهنه
بناي حمام كهنه كه از زمان صفويان و به همت امامقلی خان والی فارس در شهرخرامه و به سبک حمام گنــجعليخان كرمان ساخته شده است. مصالح بکار رفته دراین بــنا سنگ وآجر است فضاي رخــــــتكن خانه بصورت هشت ضلعي است و در چهار طرف اضـلاع بزرگ آن رواقـــــــهائي قــرارگرفــته و ديوارهاي پهـن و حوض هشت ضلعي هم در وسط و طــاقي گنـبدي شكل نیز بر روي آن ساخته شده واین فضا از طریق دالانی به صحن اصلی مرتبط است.
باغ خان
در دوران ولایــــت امامـــقلی خان درفارس وهمزمان بااحداث پل خان باغ مصفائی خارج از حصار قدیمی شهر خــــرامـه و درزمینی بمساحت 12 هکتار ایجاد شده است. درختان سـرو به شكلي كاشته شده اند كه محوطه باغ را به چــهارقسمت تقسيم ميكنند و معماري چهـــارباغ ايراني در آن بخوبي مشهود است و دو معـبر كه همديگر را در وسط بــاغ قطع ميكنند و دراطراف آن درختان سرو كاشته شـــده است.
آسیاب های آبی
در عهد قاجاریه همزمان با احداث حصار دور شهر و ساختمان عمــارت نارنجستان سه آسیاب آبی حدودا در سال 1280 هجری قمری به همت نصیرالملک والی فارس درطول مســـیرجریان آب مشهور به دو مــــن نیم که آب شرب وزراعی خــــرامه وسجل آباد را تامیــن مینمود با سنگ وساروج بنا شده است که هنــــــوز ساخـــتمان برح – تنوره -محوطه آسیاب – انبارهای گـــندم وآرد – استطبل حیوانات وسایر قســمت های دوآســیاب معروف به اولی ودومی سالم وپابرجاست.
کاروانسرای دیودان
این کاروانسرا از جمله کاروانسراهایی است که همزمان با سایر کاروانسراهای دیگری که در طول راههای ایران در دوره صفویه به دستور شاه عباس صفوی ساخته شده است .این کاروانسرا با معماری خاص وسنتی خود بیشتر به دلایل اقتصادی وتجاری بر سرراه شیراز خرامه سیرجان کرمان بنا شده است که سومین منزلگاه مسافران وتجار بعد از دودج وداریون وعبور از خرامه در این کاروانسرا اقدام به توقف واتراق واستراحت به منظور آمادگی بیشتر جهت ادامه مسیر وبارگیری ودادوستد مورد استفاده قرار می گرفته است.
طبیعت گردی
تالاب بینالمللی کمجان
تالاب بینالمللی کمجان از جمله تالابهای مهم کشور است و در اولین کنوانسیون بینالمللی تالابها در رامسر ثبت و به تائید رسیده، این تالاب طی هزارهها در مسیر کوچ پرندگان مهاجر قرار داشت و طبق نظر مجامع جهانی و زیستمحیطی یک درصد از پرندگان خاورمیانه را در خود جای میدادهاست. تالاب بین المللی کمجان باحدود 4هزار هکتارمساحت درفاصله 120کیلومتری شمال شرق شیراز در روستای کمجان از توابع بخش کربال شهرستان خرامه واقع شده است.
مطابق آخرین گونه شناسی صورت گرفته در سال اخیر بالغ بر ۱۰۰ گونه پرنده آبزی، کنارآبزی، مهاجر، بومی ونیمه مهاجر در حوزه این تالاب توسط سرمحیط بانی شهرستان خرامه شناسایی شد. به گفته بومیان محلی بخش کربال و به خصوص روستائیان کمجان در کنارههای تالاب، آهو، گوزن، بز کوهی، گراز، کفتار و گونههایی از گربههای وحشی بزرگ جثه و کوچک مانند روباه و توره به وفور مشاهده میشود.
در این تالاب گونههای متنوعی از گیاهان تالابی و مردابی از جمله نی، لوئی، شوره، درمنه و غیره وجود دارد، که در بعضی نقاطع ارتفاع آنها به شش الی هشت متر می رسد.
از دیگر مناطق گردشگری شهرستان خرامه می توان به:
امام زادگان بزرگوار (اسحاق، عقیل، صالح، قاسم، عبدالرشید، بی بی رحیمه)، رودخانه کر، تل دروازه یکی از دروازههای ورودی تخت جمشید، بندهای تاریخی فیض آباد، تیلکان، موان و جهانآباد و … اشاره کرد.
چگونه به خرامه برویم
این شهرستان فرودگاه ندارد و برای قطار باید از ایستگاه قطار شیراز استفاده کنید. اگر اهل رانندگی هستید سفر به خرامه با ماشین شخصی خودتان گزینه خوبی است و اگر حوصله رانندگی را ندارید می توانید از پایانه اتوبوس رانی این شهرستان استفاده کنید.
اگر قصد ماندن در خرامه را دارید خانه معلم خرامه گزینه خوبی است، این مجتمع در مساحت 525 متر ظرفیت پذیرش 22 نفر را دارا می باشد.