شهرستان کوار

کوار یکی از شهرستان های استان فارس با مرکزیت شهر کوار است. این شهرستان از از شمال با شهرستان شیراز، از غرب با شهرستان فیروزآباد، از جنوب با شهرستان جهرم و از شرق با شهرستان سروستان همسایه است.

آب وهوا

آب وهواي شهرستان کوار معتدل است و میانگین دمای سالانه این شهرستان 19 درجه سانتیگراد می باشد. میانگین بارش باران در این شهرستان 424 میلیمتر می باشد.

دين و زبان (گویش)

مردم شهرستان کوار مسلمان و شـیـعه مذهب هستند و زبان مردم کوار فارسی است که دارای لهجه خاص خود می‌باشند و اندکی تحت تأثیر لهجه شیرازی می‌باشد. والبته با ساکن شدن عشایر قشقایی در این شهرستان، قشقایی‌ها نیز به زبان ترکی قشقایی صحبت می‌کنند.

پوشش گياهي و نمونه جانوري

پوشش گياهي اين منطقه از نوع معتدل است و درختان و درختچه هایی همچون بنه (پسته وحشی)، بادام وحشی، ارس، ارژن، زالزالک و … . جانوراني از قبيل قوچ و ميش، کل و بز، آهو، خرگوش، تشي، گرگ، روباه و … و نيز پرندگاني از جمله کبک، تیهو، کبوتر جنگلی، قمری دارکوب، چک چک، هد هد، کلاغ زاغی، خانواده گنجشک، پرندگان شکاری و…  همچنين از خزندگان انواع مارها، سوسمارها و لاک پشت را مي توان نام برد که در منطقه زندگي مي کنند.

صنايع دستي

خاتم کاری، منبت کاری، معرق کاری، قالی بافی، پارچه بافی. نقره کاری، مسگری، دست بافی و بافت گلیم های زیبا از مهم ترین صنایع دستی این منطقه به شمار می روند.

سوغات کوار

سوغات این شهرستان علاوه بر صنایع دستی مانند خاتم کاری، منبت کاری، معرق کاری، قالی بافی، پارچه بافی. نقره کاری، مسگری و … محصولات باغی و کشاورزی نیز می باشد.

غذاهای محلی

از غذاهای محلی این شهرستان می توان به انواع آش ها و انواع نان های محلی و … اشاره کرد.

داستان کوار …

براساس یافته های باستان شناسان در تل هکوان کوار ريشه در هزاره‌هاي قبل از ميلاد دارد. وجود تپه های باستانی که تحقیقات و مطالعات کافی بر روی آنها صورت نگرفته است تنها گوشه ای کوچک از تاریخ پیش از تاریخ این شهرستان است. این شهرستان در دوران هخامنشیان نیز رونق داشته است که کاخ و بند بهمن این شهرستان از آثار با ارزش به جای مانده از آن دوران می باشد. اما بر اساس شواهد موجود تکوین حیات اجتماعی و دوران شکوفایی کوار در سال ۵۰۰ میلادی توسط قباد اول ساسانی بنیان گذاشته شده است. این شهرستان به دلیل هم جواری با شهر گور، خاستگاه و نخستین پایتخت ساسانیان و قرار گرفتن در مسیر بندر سیراف به شمال از راه‌های اصلی ارتباطی ایران از لحاظ نظامی و اقتصادی بوده‌است. کوار در ادوار تاریخی پس از اسلام نیز همچنان اهمیت خود را به عنوان یک شاهراه و قطب کشاورزی حفظ کرده‌است؛ و شهری خرم و آباد که دارای استقلال قضایی و مسجد جامعی بزرگ بوده‌است. در تقسیمات نوین کشوری زمان صفویه، کوار یکی از بلوکات ۱۰۴ گانه ایران می‌شود؛ و در همین زمان طایفه بورکی به این منطقه کوچانده می‌شوند و امور دیوانی و حکومتی کوار به آن‌ها واگذار می‌شود. در همین دوران پلی جدید و کاروانسرایی بزرگ در کوار احداث می‌شود. کوار یک بار در سال ۱۱۶۵ ه‍.ق توسط علیمردان خان بختیاری، رقیب کریم خان زند، ویران می‌شود. اما در دوران کریم خان زند که ملا ماندگار بورکی کلانتر کوار بوده‌است، آبادانی‌های بسیاری در کوار ایجاد می‌گردد. در دوران قاجار نیز مردم کوار، نقشی تأثیرگذار در مبارزات ضد قاجاری و ضد استعماری داشتند.

گردشگری شهرستان کوار

همانطور که از داستان کوار پیداست این شهرستان پیشینه هزاران ساله دارد که هنوز نشانه هایی از آنها در دل این شهرستان وجود دارد که اوج دوران آن به زمان ساسانیان باز می گردد که دیدن آنها هر بیننده ای را به حیرت وادار می کند، در ادامه به برخی از آنها اشاره خواهیم کرد.

بند بهمن

بند بهمن یکی از سدهای مهم استان فارس به شمار می رود که در پنج کیلومتری غرب شهر کوار بر روی رودخانه قره آغاج در زمان هخامنشیان بنا شده است. بنا بر برخی منابع درازای بند به ۱۳۰ متر و ارتفاع آن در مرتفع ‌ترین نقطه به ۹ متر می ‌رسد. این بند برای بالا بردن سطح آب و انحراف جریان آن از طریق کانالی به دشت کوار برپا شده است. مصالح مورد استفاده در بنا، قطعات سنگ طبیعی کوهستان و ملات ساروج است. بند در محلی بنا شده که دو رشته کوه به هم نزدیک می شود؛ به صورتی که بخشی از بند بر بدنه سنگی کوه و بخش دیگر آن بر بستر سنگی رودخانه قرار گرفته و همین امر موجب استحکام و ماندگاری آن در طی تاریخ شده است. سیلاب‌ های شدید رودخانه بعد از برخورد با دماغه ‌ای که در مسیر سد وجود دارد، وارد مخزن پشت سد می ‌شود و در این مسیر بخش قابل توجهی از سرعت و نیروی تخریبی خود را از دست می دهد. این بند تمامی دشت کوار را از دوراهی جهرم تا حاشیه رودخانه قره آقاج که در پانصد متری جنوب شهر کوار عبور می کند، مشروب می سازد. این بند دوهزار و پانصد ساله، در طول تاریخ چندین بار توسط حکومتهای مختلف ایران مرمت شده است. آخرین مرتبه ای که در پیش از انقلاب بند بهمن تعمیر شده در سال ۱۳۲۶ بوده است.

قلعه قلات

قصر قباد (قلعه قلات)، ظاهراً در زمان ساسانیان و در بالای کوه بلند و صعب العبوری در بخش کوار، کیلومتر ۴۰ جاده شیراز به جهرم و نرسیده به اکبرآباد، ساخته شده است. این اثر تاریخی بر روی یک صفحه سنگی تسخیر ناپذیر با دیواره های بلند قرار دارد.

پل دوره ساسانی کوار

این پل، در یک کیلومتری کوار و در مسیر قدیمی شیراز- فیروزآباد، که به کناره خلیج فارس منتهی می‌شد، روی رودخانه ” قره آقاج ” بنا شده و ظاهراً بنای اولیه آن به دوره ساسانی تعلق دارد، که در دوره های بعد به ویژه دوره صفویه و قاجاریه بازسازی، شده است. پایه های این پل، در دوره ساسانی ساخته شده و در دوره اسلامی، بازسازی شده است.

بقعه شاهزاده ابوالقاسم در روستای ولیعصر(عج)

به فاصله حدود ۵۰۰ متری روستای ولیعصر(عج)، که سابقاً مشهور به قلعه فرنگی بوده است، جاده ی آسفالته بقعه‌ی امامزاده شاهزاده ابوالقاسم، از جاده شیراز- کوار، جدا می‌شود و با طی حدود ۱۳۰۰ متر به آن مکان مقدس می‌رسد.

بقعه ی امامزاده سید محمد ده شیب

این زیارتگاه، به فاصله ۲۰۰ متری جاده آسفالته، در میان کشتزارها و باغ های ده شیب، و در ارتفاع ۱۴۶۹ متری از سطح دریا، واقع شده است .دو جوی آب روان، به فاصله پنج شش متری بقعه می گذرد و چند درخت در اطراف آن، وجود دارد که یک درخت سرو، و یک چنار دویست ساله، در میان آن ها، مشاهده می‌شود.

کاروانسرای آبگرم کوار

کاروانسرای آبگرم کوار در در شمال شرقی روستای آبگرم کوار و در دامنه های مشرف به دشت کوار قرار دارد. این کاروانسرا بازمانده از عصر صفوی است. پلان آن به شکل مربع است و ورودی آن از طرف جنوب غربی کاروانسرا می باشد. این ورودی کاملا تخریب شده است. در ضلع شرقی آن تنها دو اتاق با طاق های ضربی وجود دارد و آثار هفت اتاق تخریب شده دیگر نیز به چشم می خورد. آجرهایی در بدنه این کاروانسرا دیده می شود که طریقه چیدن آن به صورت راسته خفته می باشد. در ضلع غربی بنا 9 اتاق با طاق ضربی وجود دارد که بسیار آسیب دیده اند. کلیه اتاق ها به یکدیگر راه دارند. بدنه این بنا با گچ اندود شده است.

برکه شاه غیب

برکه محوطه تاریخی شاه غیب، در دهستان فرمشکان و جنوب روستای خرمایی کوار، واقع شده است. در محوطه برکه شاه غیب، یک امامزاده، به نام شاه غیب، با بنای جدید، قرار دارد؛ که نامگذاری منطقه نیز به دلیل وجود همین امامزاده، است. ساخت ساختمان این امامزاده، با مصالح جدید آجر، با ملات سیمان می‌باشد. وجود چشمه های خودجوش از داخل زمین، اهمیت منطقه را دو برابر کرده است. وجود چمن زار زیبا، درختان مورد و همچنین چشمه هایی با آب گوارا، منطقه را به یک تفرجگاه، تبدیل کرده و بیشتر مردم کوار، برای تفریح به این مکان می روند. این برکه در ۲۰ کیلومتری کوار جای گرفته است

طبیعت گردی

باغ آرین کوار

این باغ، در جنوب دهستان فرمشکان و کنار روستای خرمایی کوار، واقع شده است و توسط شادروان جلال آرین، یکی از مالکان فرمشکان، ساخته شده است. باغ آرین، در مجموع ۱۱۰ هکتار بوده و دارای خیابان کشی، جدول بندی و درختان سایه گسترچنر، بید، کاج و سرو، زیبایی آن را دو صد چندان کرده است.

چشمه و آب انبار طبیعی خضر کوار

قبل از زیارتگاه خضر و پایین پله‌ها، آب انبار طبیعی وجود دارد، که بوسیله مصالح مرمت گردیده و یک شیر خروجی دارد. آب درون آن، همیشه خنک و گوارا است. این آب، از طریق سرچشمه اصلی و طبیعی آن، که از دل کوه می‌گذرد تأمین می‌شود.

غارهای طبیعی کوار

کسانی که علاقه مند به نحوه زندگی غار نشینی، می‌باشند، می‌توانند از این غارها دیدن نمایند. جهت دسترسی به غار اول، تقریباً راحت، غار دوم، نسبتاً سخت (باید راهنما داشته باشید و به خصوص جهت مسیر برگشت) و غار سوم، خیلی سخت است. (فقط با تجهیزات مخصوص صخره نوردی امکان پذیر می‌باشد.) درون غارها، سکوهایی به صورت کنده کاری روی سنگ و برخی نیز بوسیله مصالح (ساروچ)، تشکیل شده‌است؛ که می‌تواند یادآور زندگی غارنشینی انسانهای قدیمی باشد.

تپه گل نرگس کوار

در قسمت شرقی دامنه کوه، تپه‌ای وجود دارد، که با ۷۰ نهال درخت مزین شده و نزدیک به ۶۰۰ بوته گل نرگس، روی آن کاشته شده‌است. رایحه دل انگیز گلها، در فصل زمستان، می‌تواند هر گردشگر خوش ذوقی را مجذوب این طبیعت زیبا، نماید./س

از دیگر مناطق گردشگری شهرستان کوار می توان به:

بقعه ی شاه ابوالخیر (اسحاق)، بقعه ی شاه ولید دشتک، بقعه ی شاه غیب ده شیب، بقعه ی سید احمد در روستای فتح آباد، قدمگاه خضرنبی کوار، بقعه ی شاه ولید دشتک کوار، بقعه ی امام ضامن روستای بورکی و … اشاره کرد.

چگونه به کوار برویم

این شهرستان فرودگاه ندارد و شما می توانید از فرودگاه شهر شیراز برای سفر به این شهرستان استفاده کنید. برای سفر با قطار نیز باید از ایستگاه قطار شیراز استفاده کنید. اگر اهل رانندگی هستید سفر به کوار با ماشین شخصی خودتان گزینه خوبی است و اگر حوصله رانندگی را ندارید می توانید از پایانه اتوبوس رانی این شهرستان استفاده کنید.

اقامت در کوار

گر قصد ماندن سفر به شهرستان کوار را دارید پیشنهاد ما استفاده از مجتمع گردشگری ایران زمین واقع در محور کوار اکبرآباد روبروی بیمارستان فاطمه الزهرا کوار می باشد که دارای سفره خانه سنتی با موزیک زنده، کافی شاپ، سالن همایش، آمفی تئاتر، سوئیت های اقامتی، انواع غذاهای ایرانی و دریایی و فرنگی و ملل و فست فود و … می باشد. پیشنهاد بعدی ما اقامتگاه بوم‌گردی روستای دشتک شهرستان کوار است. این اقامتگاه دارای تعداد ۴ سوئیت اقامتی، شربت خانه، آلاچیق، فضای سبز مناسب، آشپزخانه، کافی شاپ و ظرفیت اقامت ۲۰ نفر گردشگر و مسافر را دارد. این اقامتگاه بوم‌گردی با دارا بودن ۷۰۰ مترمربع مساحت و ۲۵۰ مترمربع زیربنا، دارای امکانات رفاهی مناسب برای گردشگران است.