شهرستان سپیدان

سپیدان یکی از شهرستان های استان فارس با مرکزیت شهر اردکان است. این شهرستان از شمال به شهرستان اقلید، از غرب به استان کهکیلویه و بویراحمد، از جنوب به شهرستان شیراز و ممسنی و از شرق به شهرستان مرودشت محدود می شود. شهرستان سپیدان در شمال غرب استان فارس و در فاصله 75 کیلومتری از مرکز استان واقع گردیده است.

آب وهوا

آب وهواي شهرستان سپیدان سرد و کوهستانی است، ارتفاعات آن دنباله سلسله جبال زاگرس بوده و دارای زمستان‌های سرد و تابستان‌های معتدل می‌باشد. حداکثر درجه حرارت برابر با ۳6 درجه سانتیگراد و حداقل آن 15- درجه سانتیگراد در سردترین ماه سال است. متوسط بارندگی سالیانه در این شهر 678 میلی‌متر است.

دين و زبان (گویش)

مذهب مردم سپیدان شیعه می باشد و زبان و گویش در شهرستان سپیدان عمدتاً اردکانی است. شهر اردکان و تعدادی از روستاهای قدیمی این شهرستان دارای گویش کهنی از زبان فارسی به نام (اردکانی) هستند که این گویش در بخشی گسترده‌ای از فارس در زمان ساسانیان رایج بوده‌است. مردم این شهر گویش خاص و منحصر به فردی دارند که مشابه آن در کشور به سختی یافت می‌شود و برگرفته از فارسی پهلوی است.

پوشش گياهي و نمونه جانوری

پوشش گياهي اين منطقه از نوع کوهپايه‌اي است و از نظر پوشش گیاهی در منطقه درختان بنه، بادام کوهی، ارژن، کندر، کما و … گیاهانی مانند قارچ، جاشیر، پیاز کوهی، بیلهر، لیزک، ریواس درمنه، انواع گون، خار شتر، کما، علف مار، گلرنگ، تاتوره، میخک، فرفیون، شاه تره، کلاغک، پنیرک، لاله واژگون، بنفشه و  … در آن وجو دارد. حیات ‌وحش این منطقه شامل: خرس قهوه ای، کل و بز، قوچ و میش، روباه، آهو، پلنگ، گرگ، خرگوش، شغال و پرندگانی چون: کبک، تیهو، دلیجه، بلدرچین، طرقه، چکاوک، دم جنبانک ابلق، سنقر گندمزار و… انواع مارها و خزندگان و لاک پشت می باشد.

صنايع دستي

از نمونه های شاخص صنایع دستی این استان می توان به گلیم بافی، گبه بافی، نمد مالی، ملکی دوزی و … اشاره کرد.

سوغات سپیدان

از سوغات این شهرستان می توان به صنایع دستی شامل گلیم، قالی، ملکی (گیوه) و داروهاي گياهي، عسل، روغن محلي، سیب و … را نام برد.

غذاهای محلی

از غذاهای محلی ای شهرستان می توان به انواع نان های محلی، انواع آش ها، پلوهکل، نان کلک، دوپیازه، کوفته، آبگوشت و … اشاره کرد و علاوه بر آنها آش کارده نیز از غذاهای اصیل و قدیمی این شهرستان به حساب می آید.

داستان سپیدان …

سپیدان ريشه در هزاره‌هاي قبل از ميلاد دارد اما براساس منابع موجود قدمت این شهر به زمان هخامنشیان باز می‌گردد. در برخی از اسناد این شهر به‌عنوان آخرین اقامتگاه اسکندر مقدونی پیش از حمله به تخت‌جمشید، نام برده شده است، این شهر در زمان اشکانیان و ساسانیان نیز از شهرهای آباد و پررونق استان فارس بوده است که در زمان در زمان شاه طهماسب صفوی دوباره رونق می گیرد. كتاب جغرافياي استان فارس، قدمت شهر اردكان مرکز استان سپیدان را بيش از 800 سال عنوان مي‌كند. اما آنچه را كه مي‌توان به عنوان يك سند معتبر استناد كرد وجود بقعۀ امامزاده “سلطان سيد نورالدين غازي علوي” مي‌باشد كه طبق پوست نوشته‌ای وفات آن حضرت سال 456 هجري قمري عنوان گرديده است. بر این اساس، قدمت شهر اردكان به بيش از 900 سال بر مي‌گردد. اما این شهر از طوفان حوادث زمان در امان نماند و حملات افغان در زمان افشاریه و یورش‌های ایالت بویر احمد در دو قرن پیش، خرابی‌های بسیاری در این شهر به بار آورد در آخرین حادثه‌ی طبیعی، پنجاه سال پیش سیل این شهر را نیمه ویران کرد.

گردشگری شهرستان سپیدان

همانطور که از داستان سپیدان پیداست این شهرستان پیشینه هزاران ساله دارد که دیدن آنها هر بیننده ای را به حیرت وادار می کند، و با توجه به شرایط اقلیمی نیز دارای مکان های طبیعت گردی بیشمار می باشد که در ادامه به برخی از آنها اشاره خواهیم کرد.

امامزاده سید نورالدین (ع)

از اماکن زیارتی سپیدان مرقد امام زاده سید نورالدین علوی (ع) از نوادگان امام اول شیعیان حضرت علی (ع)است. بر روی سنگ نوشته ورودی بقعه نام امام زاده و در انتهای آن تاریخ 456 هجری قمری حک شده است.

گردشگاه امامزاده سلطان شهباز

این مکان در روستای رودبال واقع شده است آبشار چشمه و پوشش جنگلی چشم اندازی مناسب به این گردشگاه داده اند. اين مکان قابليت زيارتگاهى – تفريحى دارد. آبشار، چشمه و پوشش جنگلى، چشم‌اندازى مناسب به اين گردشگاه داده‌اند.

طبیعت گردی

آبشار مارگون

آبشار بزرگ و معروف مارگون، حاصل آبِ رودخانه کُمِهر و چشمۀ زیبا و پر آب سر مور کُمهر و کوه‌های دره ناصری تنگ مروارید، قلاگرد، برم فیروز و مینه دون  و حوزه آبخیز آن است که به طرز شگفت انگیزی از میان صخره‌ها سرریز می‌شوند. این آبشار در شمال شرقی شهرستان در بخش مرکزی دهستان کُمهر و در 45 کیلومتری شهر اردکان و در کنار روستای مارگون واقع شده است. موقعیت طبیعی و چشم اندازهای اطراف این آبشار زیبا و بسیار بلند، هم آمیزی درختان جنگلی با توپوگرافی ناحیۀ کوهستانی و رودخانه‌ای به همراه زیبایی‌های طبیعی اش، دشت‌های مملو از لاله‌های واژگون و دیگر گُل‌های وحشی، زیبایی چشم اندازهای طبیعی آبشار مارگون را صد چندان نموده و جلوه‌هایی اعجاب انگیز و ‌منظره‌ای بدیع،  پدید می‌آورند؛ که مشاهدۀ آن، خاطره‌ای فراموش نشدنی در یادها بر جای می‌گذارد.

قله رنج

کوه رُنج یکی از کوه‌های بلند استان فارس است که در شهرستان سپیدان در ۹۰ کیلومتری شمال غرب شیراز واقع شده. فاصله این کوه تا شهر اردکان مرکز شهرستان سپیدان، ۱۳ کیلومتر است. این قله زیبا در جاده شیراز-اردکان از فاصله دور نمایان است. طول این کوه حدود ۷ کیلومتر است. کوه رُنج در حقیقت از دو قله تشکیل شده که به وسیله یک یال این دو قله بهم متصل شده‌اند. قله سمت جنوبی که همان قله اصلی است رُنج سعلکی نامیده می‌شود که به ارتفاع ۳۷۰۸ متر می‌باشد و قله سمت شمال، که کم ارتفاع تر هست، رُنج گمبیل نامیده می‌شود. قله رُنج با ارتفاع ۳۷۰۸ متر، دومین قله بلند شهرستان سپیدان و سومین قله بلند استان فارس می‌باشد.

آبشار چیکان

این آبشار در ۱ کیلومتری غرب روستایی به همین نام واقع شده است. روستای چیکان در دهستان کمهر، بخش اردکان از توابع شهرستان سپیدان استان فارس قرار دارد. این روستا در نزدیکی روستای مارگون واقع است. این آبشار در فصل زمستان یخ زده و مناظر بسیار زیبایی خلق می کند.

سراب کَهکَران

در ۳۵ کیلومتری شهر اردکان در بخش مرکزی دهستان شش‌پير بالاتر از روستای کَهکَران واقع شده است. وجود چشمه‌های آب و درختان کهنسال، چشم انداز زیبایی به این منطقه داده است. آب این چشمه پس از آبیاری اراضی کشاورزی و باغ‌های منطقه کهکران و ساران سُفلی، به رودخانۀ کُر می‌ریزد.

چشمه و دریاچه شش‌پير

این چشمه که در نزدیکی روستای برشنه و در ۷ کیلومتری شهر اردکان قرار دارد یکی از تفرجگاه‌های زیبای شهرستان سپیدان محسوب می‌شود. آب این چشمه از کوه‌های رُنج گَمبیل و بَرم فیروز تأمین می‌گردد. آب چشمۀ شش‌پير جزوِ با کیفیت‌ترین و بهترین آب‌‏ها‏ی کشور است. دریاچه شش پیر که از آن به عنوان عروس دریاچه‌های ایران یاد می‌شود، دریاچه کوچکی در مجاورت چشمه شش پیر است.

گردشگاه چله ‌گاه

این گردشگاه در 5 کیلومتری شهر اردکان- مرکز شهرستان سپیدان- واقع شده است.  این تفرجگاه در بین صخره‌های کوه اَلوندی و کوه‌های اطراف دشتِ کل گنجان پیست اسکی تربیت بدنی قرار دارد. سکوبندی‌های این تفرجگاه توسط سازمان میراث فرهنگی و گردشگری  انجام شده و شهرداری اردکان نیز زیرساخت های اولیۀ طرح کمپینگ آن را اجرا نموده است. این گردشگاه در فصل‌هـای بهـار و تـابستان، پذیـرای انبوهی از گردشگران است.

گردشگاه تنگ تیزآب

تَنگ تیزآب در فاصله ۲۰ کیلومتری شمال غربی شهر اردکان واقع شده است. این منطقۀ تفرجگاهی، گذرگاه یکی از شعبه‌های رودخانه بشار است که از کوه‌های بُراق چهارمورن پروارگاه، مهکون پراشکفت، و بُن رود سپیدان سرچشمه می‌گیرد. این رودخانۀ دایمی، آبی شیرین دارد و مورد استفادۀ شُرب، کشاورزی و پرورش ماهی قرار می‌گیرد. گونه‌های مختلف ماهیان بومی نیز در آن دیده می‌شوند. تنگ تیزآب از پوشش جنگلی مناسب برخوردار است و درختـان آن را بیشتر بَنِه، بـادام، اجوکک، کیکم، بلوط و بیـد تشکیـل می‌‌دهند. تنوع گونه‌های درختی و عبور یک رودخانه دایمی از جمله ویژگی‌های این منطقه است.

تنگه غوره دان

این تنگه در فاصله بیست کیلومتری شمال غرب بیضا سپیدان واقع شده که به دلیل آب و هوای خوش هر ساله میزبانی برای گردشگران بسیاری بشمار می رود. این تفرجگاه در کنار روستای امامزاده اسماعیل قرار دارد، روستایی که در دل خود امامزاده ای با همین نام را جای داده است. این تنگه زیبا پوشیده شده از درختان انبوهی همچون بادام و ارژن و بنه و … و در برخی از قسمت های آن دیوار های بلندی قرار گرفته که برای صخره نوردان منطقه ای جذاب بشمار می رود.

پیست اسکی پولاد کف

پیست اسکی پولاد کف دومین پیست اسکی بین المللی ایران و جنوبی ترین پیست اسکی نیمکره شمالی زمین است که در استان فارس، شهرستان سپیدان و 15 کیلومتری شهر اردکان فارس قرار گرفته است. پیست پولاد کف در 88 کیلومتری شهر شیراز قرار گرفته است. این مجموعه تفریحی-ورزشی در دامنه رشته کوه های زاگرس با وسعت 500 هکتاری و طول 3.5 کیلومتری خود، در ارتفاع 2850 متری از سطح دریا قرار گرفته و قله مرتفع آن دارای ارتفاعی بالغ بر 3250 متر است.

برم فیروز

در ارتفاع 3500 متری از سطح دریا دریاچه ای وجود دارد که برم فیروز نام دارد.یکی از معروف ترین چشمه هایی که از این کوه برافراشته سرچشمه گرفته است چشمه ” شش پیر” می باشد که اب گوارا و معدنی اش روح بخش مردمان این منطقه و شهر های دیگر شده است. بارش های قله برم فیروز که به 1000 میلی لیتر می رسد باعث شده که این کوه در بیشتر ماه سال پوشیده از برف باشد. با آب شدن برف ها دریاچه برم جان می گیرد و تبدیل به یکی از پر اب ترین دریاچه استان فارس می شود. در زمستان نیز که براثر سرمای زیاد، اب دریاچه یخ زده است این منطقه چهره ی زیبایی را به خود می گیرید.

تنگ بُغدیان

در فاصلۀ ۳۰ کیلومتری شهر اردکان، بعد از روستای ریگون، در بخش مرکزی شهرستان، تفرجگاهی سرسبز با چشمه‌‏ای زلال قرار دارد. دسترسی به این تنگ با خودرو ممکن نیست و ۵ کیلومتر از جادۀ منتهی به آن را پیاده باید طی کرد.

آبشار مورزیان

آبشار مورزیان در چند کیلومتری آبشار معروف مارگون قرار دارد. فاصله آبشار مارگون تا اردکان فارس در حدود ۴۸ کیلومترست. این آبشار زیبا در کنار روستای مورزیان واقع شده است. یکی از زیباترین آبشارهای یخی که در حدود ۸۰ کیلومتری آبگرم رامجرد قرار گرفته است. آبشار مورزیان در فاصله ۳ کیلومتری جنوب روستای مورزیان در میان تنگه ای بسیار زیبا و بکر واقع است. این دره با شیبی ملایم دارای طبیعت بسیار زیبا و بکر و آبشارهای فراوان است.

از دیگر مناطق گردشگری شهرستان سپیدان می توان به:

تنگ طویلِ گَمبیل، آبشار مارگون، چشمۀ بهرغان تنگ دَلخان، سراب کَهکَران، چله‌گاه کوچک و بزرگ، سر مور (مُهر) کُمِهر، باغ رِیَه بال، دشت مُهر، قُلۀ بَرم فیروز، وِزگ مُراد، بُنرود، چشمۀ بوزیجان،  چشمۀ خانی وَرگ، چشمۀ گُل، خوشمکان، چشمه سَپید، گودریز و … اشاره کرد.

چگونه به سپیدان برویم

در این شهرستان فروگاهی وجود ندارد و برای سفر هوایی از فرودگاه شیراز استفاده کنید و برای قطار نیز باید از ایستگاه های قطار شهرستان اقلید و یا ایستگاه قطار شیراز استفاده کنید ولی پیشنهاد ما استفاده از خودرو شخصی می باشد تا گردشگران بتوانند از مناظر و زیبایی های این شهرستان بیشتر لذت ببرند و اگر هم علاقه ای به سفر با خودرو شخصی ندارید می توانید از پایانه اتوبوس رانی شهرستان سپیدان استفاده نمایید.

اقامت در سپیدان

اگر خیال ماندن در خود شهر اردکان را دارید یکی از پیشنهادات ما هتل آپارتمان آرتاکن است که در سال ۱۳۹۳ افتتاح گردیده است. این هتل در میدان آرتاکن واقع شده و از مزایای آن می‌توان به دسترسی آسان به پیست اسکی پولاد کف، چشمه شش پیر اشاره نمود. اما اگر می خواهید از طبیعت و آب هوای این شهرستان لذت ببرید هتل ۴ ستاره پولادکف پیشنهاد بی نظیری است، این هتل در ارتفاع ۲۸۵۰ متری از سطح دریا، در مجموعه بین المللی تفریحی-ورزشی پولادکف سپیدان، واقع در ۷۷ کیلومتری شهر شیراز می باشد و برای گردشگرانی که بوم گردی علاقه مند هستند پیشنهاد ما ابتدا اقامتگاه بومگردی کلبه کهکران در روستای کهکران می باشد که این خانه بومی از خشت و به سبک سنتی بنا شده است. گردشگران می توانند از از مناطق دیدنی این روستا دیدن نمایند و خدماتی همچون  آموزش رقص محلی ، لباس های سنتی ، پخت نان سنتی و تفریحات شبانه برای گردشگران فراهم شده است

اقامتگاه بعدی اقامتگاه بوم گردی جورگ ( جَوَرگ) در روستایی با همین نام است. جورگ منطقه ای با مرکزیت روستایی به نام جورگ می باشد که در ۷۵ کیلومتری شمال غربی شیراز قرار دارد. این روستا از جاده بیضا که به جاده بهشت گمشده معروف است و سپیدان قابل دسترس است. نزدیک بودن این اقامتگاه به مرکز استان فارس، نزدیک بودن به جاذبه های گردشگری شهرستان زیبای سپیدان همچنین حرفه ای بودن تیم مدیریتی و خدماتی این اقامتگاه همه ساله گردشگران و طبیعت گردان زیادی را به سمت خود می کشاند.

در اقامتگاه سنتی جورگ امکان اقامت در کلبه های کاهگلی روستایی، چادرهای اختصاصی به شکل سیاه چادر و سفید چادر برای گردشگران و مهمانان فراهم شده است. با اقامت در این اقامتگاه می توانید تجربه ی زندگی لذت بخش روستایی و عشایری را داشته باشید. همچنین شما می توانید با اقامت در این خانه بومی از غذاهای سنتی و محلی این منطقه که برای هر سه وعده غذایی مهیا شده است، استفاده فرمایید. از جمله ویژگی های منحصر به فرد این اقامتگاه وجود چندین سیاه چادر عشایری ویژه تورها (۱۰ نفر به بالا) است تا گردشگرانی که به اقامت در سیاه چادرهای عشایری علاقه مند هستند از آن ها استفاده نمایند. از دیگر اقامتگاه های بومگردی این شهرستان می توان به اقامتگاه بوم گردی سرای هما، بوم کلبه سپیدان، کوچ بوم سپیدان، بویاق سپیدان، چمگل سپیدان، موریکش سپیدان، فانوس سپیدان اشاره کرد.اقامتگاه بوم گردی جورگ