شهرستان سروستان

سروستان یکی از شهرستان های استان فارس با مرکزیت شهر سروستان است. این شهرستان از شمال به منطقه ارسنجان، از شمال غرب به شیراز، از غرب به منطقه اکبرآباد کوار و کوار، از جنوب غرب به خفر، از جنوب به خاوران و تادوان، از جنوب شرق به فسا، از شرق به استهبان و نی‌ریز و از شمال شرق به شهرستان خرامه و دریاچه بختگان منتهی می‌شود.

آب وهوا

آب وهواي شهرستان سروستان معتدل و خشک است و میانگین دمای سالانه این شهرستان 18 درجه سانتیگراد می باشد. میانگین بارش باران در این شهرستان ۲۴۷ میلیمتر می باشد.

دين و زبان (گویش)

مردم شهرستان سروستان مسلمان و شـیـعه مذهب هستند و گویـش آنها فارسی و فارسی محلی است در بخش هایی از آن نیز گویش عربی و ترکی نیز وجود دارد.

پوشش گياهي و نمونه جانوري

پوشش گياهي اين منطقه از نوع معتدل و خشک است. پوشش گياهي آن در رديف مراتع متوسط قرار دارد و درختان و درختچه هایی همچون بنه، زبان گنجشک، بادام کوهی، ارس، زرشک، بلوط و … و جانوراني از قبيل قوچ و ميش، کل و بز، آهو، خرگوش، تشي، گرگ، روباه و … و نيز پرندگاني از جمله کبک، قمري و… و از پرندگان شکاري سارگپه و دليجه همچنين از خزندگان انواع مارها، سوسمارها و لاک پشت را مي توان نام برد که در منطقه زندگي مي کنند.

صنايع دستی

قالی بافی، نمد مالی، کلاه بافی، ملکی دوزی، کوزه‌گری، دولچه‌سازی از صنایع دستی این شهرستان می باشد که بعضی از آن‌ها به دست فراموشی سپرده شده‌است.

سوغات سروستان

از سوغات این شهرستان علاوه بر صنایع دستی آن می توان به دوغ سروستان اشاره کرد که یکی از خوشمزه ترین سوغاتی های این شهرستان می باشد. محصولاتی چون ماست، کره، روغن، کشک، لورک، قره قوروت. از یک سو و از سوی دیگر تولیدات باغی چون؛ پسته،انواع زیتون، بادام، چغاله بادام و انار، بادام کوهی(الوک).پسته کوهی(بنه) قارچ دنبلان(دنبل) و قارچ کوهی و همچنین نان محلی، تخم مرغ محلی و ….. از جمله سوغاتی هایی است. که به عنوان هدیه این دیار کهن به گردشگران سروستان عرضه می شود.

غذاهای محلی

از غذاهای محلی این شهرستان می توان به انواع آش ها و انواع نان های محلی اشاره کرد اما یکی از معروفترین غذاهای محلی این شهرستان آب بَنه است که از پسته کوهی(بنه) تهیه می شود.

داستان سروستان …

سروستان ريشه در هزاره‌هاي قبل از ميلاد دارد. وجود تل ها و تپه هایی از عهد باستان است که تحقیقات و مطالعات کافی بر روی آنها صورت نگرفته است تنها گوشه ای کوچک از تاریخ پیش از تاریخ این شهرستان است. این شهرستان در دوران هخامنشیان نیز رونق داشته است اما بر اساس شواهد موجود تکوین حیات اجتماعی در سروستان به گذشته باستانی به ویژه عصر ساسانی بازمی‌گردد. وجود ده‌ها اثر معتبر تاریخی و ظهور و درخشش مشاهیر علم و ادب درخطه سروستان، تجلی دیرینگی و عمق ریشه‌های فرهنگی و مدنی این منطقه، در تاریخ ایران‌زمین می‌باشد.

گردشگری شهرستان سروستان

همانطور که از داستان سروستان پیداست این شهرستان پیشینه هزاران ساله دارد که هنوز نشانه هایی از آنها در دل این شهرستان وجود دارد که دیدن آنها هر بیننده ای را به حیرت وادار می کند، در ادامه به برخی از آنها اشاره خواهیم کرد.

کوهنجان

شهر کوهنجان ۵۵ کیلومتری جنوب شرقی شهر شیراز واقع شده‌است و به دلیل وجود جاده‌های باستانی استخر- شیراز- سروستان- دارابگرد و جاده سروستان – کوار-فیروز آباد موجب اتصال و ارتباط کوهنجان با مناطق همجوار گردید و به عنوان معبر و مسیر عبور ایلات و عشایر کوچرو شناخته شده‌است. از نظر قدمت تاریخی بایستی گفته شود که کشف سفالها در محوطه تاریخی کوهنجان و مهارلو و سیف آباد در سال ۱۹۷۱ توسط باستان شناسان خارجی وجود شهری آباد متعلق به دوره هخامنشیان را نشان می‌دهد. بیشتر آثار، بناها و شواهد موجود نشان می‌دهد که کوهنجان در عصر ساسانی یکی از مناطق قدیمی فارس به‌شمار می‌رفته و با توجه به موقعیت خاص آن که در مسیر ارتباطات شمال، جنوب، شرق، غرب فارس و راه منتهی به تخت جمشید قرار داشته نقش فعالی در تجارت داخلی و خارجی داشته‌است که وجود جاده‌های قدیمی، قناتها، قلعه‌ها تپه‌ها و آثار مربوط به آن دوره تجلی این نقش می‌باشد. از سوی دیگر وجود ویرانه‌های شهر براته و گورستان باستانی در جوار آن و گورستان مهارلو و گورستان باستانی کوهنجان و همچنین وجود چشمه‌های موجود در مهارلو و کوهنجان چگونگی تکوین تمدن و زندگی را در این بخش منعکس می‌نماید.

چهار طاقی رباط (پیر رباط)

چهار طاقی رباط (پیر رباط) در شهرستان شیراز، بخش سروستان واقع شده و مربوط به دوره اسلامی است. این اثر در تاریخ ۲۵ اسفند ۱۳۷۹ با شماره ثبت ۳۳۹۷ به‌عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده است.

کاروانسرای خیر آباد

کاروانسرای خیر آباد شهرستان سروستان کیلومتر ۲۰ جاده سروستان به شیراز، روستای خیرآباد واقع گردیده‌است و مربوط به دوره صفویه می‌باشد. این اثر در ۲۵ آبان 1384 با شماره ثبت ۱۳۷۴۳ به عنوان آثار ملی به ثبت رسید.

کاروانسرای شاه عباسی مهارلو

کاروانسرای شاه عباسی مهارلو مربوط به دوره صفوی است و در شهرستان شیراز، بخش سروستان، دهستان مهارلو، جنوب شرق روستای مهارلو، در میان باغات بادام و انار واقع شده و این اثر در تاریخ ۳۰ بهمن ۱۳۸۶ با شماره ثبت ۲۰۸۰۵ در آثار ملی ایران به ثبت رسیده است.

بقعه شیخ یوسف سروستانی

بقعه شیخ یوسف سروستانی از چندین ستون سنگی و دو چهارتاقی تشکیل شده ‌است. این بنا به طرز زیبایی در وسط شهر سروستان قرار دارد. از لحاظ معماری به دوره ایلخانی بر می‌گردد و تزئینات بنا متأثر از تزئینات رایج آن دوران است. در اقلیم پارس آمده است که این بقعه که محل زندگی و تدریس شیخ یوسف بن یعقوب بوده شامل دو چهار طاقی و چندین ستون سنگی و رومی‌هایی از سنگ‌تراش است. معماری این بنا مانند معماری بناهای ساسانی است و شیوه سنگ‌تراشی آن همانند خداینانه مسجد جامع عتیق شیراز است.

کاخ سروستان

این کاخ از آثار دوره ساسانی می باشد و در9 کیلومتری جنوب شرقی سروستان و در مسیر روستای نظر آباد واقع گردیده است. نمای اصلی بنا در ضلع جنوبی قرار دارد که شامل یک ایوان مرکزی و دو ایوان کوچکتر در دو طرف است. ایوان مرکزی به تالار اصلی و پس از آن به چهار حیاط متصل می‌شود و دیوار جنوبی تالار مرکزی به یک ایوان جانبی خارجی راه می‌یابد. ایوانی که در سمت شمال کاخ واقع است بوسیله چند پله به محوطه بیرون کاخ مربوط می‌شود اما ایوان بزرگ شرقی به تالار مرکزی و قسمت‌های دیگر بنا ارتباط دارد و در دو طرف این بنا دو اتاق باریک با طاق گهواره‌ای قرار دارد که مقابل هم قرار نگرفته‌اند. همچنین تپه‌ها و ناهمواری‌های زمین‌های مجاور نشانگر ابنیه‌ای است که در اطراف کاخ بنیاد بوده‌است. روی هم رفته نقشه کاخ سروستان شیوه بسیار بدیع و جالب معماری عهد ساسانی را به نمایش می‌گذارد.

قلعه گبری

در ارتفاعات شمالی سروستان موسوم به کوه قلات، آثار قلعه‌ای به چشم می‌خورد که از سنگ و ملات گچ ساخته شده‌است. نحوه ساخت و موقعیت مکانی، حاکی از آن است که خصوصیات تدافعی در این قلعه مد نظر بود. این قلعه شامل حصاری است که در چهار گوشه آن چهار برج قرار داشت. مجموعه‌ای از ساخت و سازهای این حصار ویران شده و بخشی از آن در زیرخاک مدفون است. در ضلع جنوبی این قلعه چاهی در میان صخره‌های سنگی حفر شده که مردم آن را پر از استخوان انسان می‌دانند. سطح زیادی از درون قلعه با سفال‌های نخودی رنگ پوشانده شده که ضخیم و دارای خطوط موازی و هندسی کنده شده هستند و شن به عنوان ماده چسباننده در آن‌ها به کار رفته‌است. تاریخ این سفال‌ها بیشتر به قرون اولیه اسلامی بازمی‌گردد. از نظر قدمت و کاربرد، این مکان را می‌توان با قلعه‌هایی به همین نام در ارتفاعات فراشبند، فیروزآباد، قیر، استهبان، چکاب کربال مقایسه نمود.

قلعه برزو

در شرق سروستان بقایای یک قلعه قدیمی وجود دارد که در اطراف آن بقایای حصار و برج دیده می شود. ظاهرا این مکان مربوط به اوایل دوره اسلامی می باشد.

طبیعت گردی

منطقه مهارلو

منطقه مهارلو که یکی از ۷ منطقه برتر گردشگری کشور است در این شهرستان قرار دارد. دریاچه مهارلو مهمترین جاذبه طبیعی این شهرستان است. از دیگر مناطق طبیعی سروستان می‌توان به چشمه سرو نخودی نظر آباد، چشمه قمپ تزنگ واقع در روستای مؤمن آباد، چشمه غنیمی واقع در تنگ غنیمی کیلومتر ۱۵ جاده سروستان – خرامه، چشمه له یاسی (سهراب) واقع در روستای کت گنبد، باغ رباط سروستان، قدح فر در روستای نظرآباد، آب چشمه چنار، آب زنگی، آب محمد خالو و … اشاره نمود.

روستای هدف گردشگری مهارلو

این روستا در ۴۵ کیلومتری شهرستان سروستان واقع گشته‌است و حدود ۵هزار نفر جمعیت دارد. این روستا دارای جاذبه‌های گردشگری و تاریخی چشمگیری است که از آن جمله می‌توان به چشمه آب درمانی مهارلو که برای بیماری‌های پوستی مفید می‌باشد و از اقصی نقاط کشور بازدیدکننده دارد. آب چشمه چنار مهارلو نیز جزء مناطقی است که کلیه کوهنوردان و مسافران را به سوی خود جذب می‌کند و از جاذبه‌های طبیعی روستای مهارلو محسوب می‌شوند و هر ساله تعداد بیشماری از دوستداران طبیعت را به سوی خود جذب می‌کنند.

منطقه نمونه گردشگری رباط

باغات رباط از قدیم‌الایام بخشی از سروستان و معروف به مزرعه رباط بوده‌است. همان‌طور که می‌دانیم واژه «رباط» به معنی کاروانسرا می‌باشد. آنچه که اذهان عمومی نیز بر آن ادعا دارند این است که در این منطقه کاروانسرا وجود داشته‌است؛ که در ضلع شمالی باغات رباط واقع بوده‌است. کشاورزان باغات معتقدند که ویرانه‌های موجود بخشی از آثار مسجد و حمام و مقبره می‌باشد که بقایایی از دوران ایلخانی می‌باشند.

منطقه نمونه گردشگری چشمه تزنگ

در ۱۰ کیلومتری جاده سروستان به استهبان، آبادی کوچکی به نام مؤمن آباد وجود دارد. در این دشت بزرگ از سه طرف توسط ارتفاعات و کوه‌های بلند محصور شده‌است و از سمت غرب چشم‌اندازی بسیار زیبا را به نمایش می‌گذارد. این دشت زیبا در پایین‌ترین سطح برابر با ۱۶۴۸ متر از سطح دریا می‌باشد و توسط رشته کوه‌هایی محصور شده‌است.

از دیگر مناطق گردشگری شهرستان سروستان می توان به:

باغ حیدر، کوه زیره، آب گرم و چشمه معدنی و آب بیدک همگی واقع در دهستان مهارلو، آب مهارلو کهنه، آب شیخک در بکت، آب طلیکو مهارلو، آب باغک کت گنبد، آب امامزاده کوهنجان، تل زرد بکت، چشمه آبخونی مهارلو، کمرزرد نظرآباد، بوته نور دولت‌آباد، چشمه انجیرک، چشمه نباتی کوهنجان، چشمه آبریز جبل کوهنجان و کوه چنار مهارلو، چشمه موترک سیف آباد، چشمه چناراسیف آباد، باغ اعتبارسیف آباد، حمام قدیمی سیف آباد، قدمگاه دوازده امام سیف آباد، درخت پیرکنارسیف آباد، گود کیالک سیف آباد و … اشاره کرد.

چگونه به سروستان برویم

این شهرستان فرودگاه ندارد و شما می توانید از فرودگاه شهر شیراز برای سفر به این شهرستان استفاده کنید. برای سفر با قطار نیز باید از ایستگاه قطار شیراز استفاده کنید. اگر اهل رانندگی هستید سفر به سروستان با ماشین شخصی خودتان گزینه خوبی است و اگر حوصله رانندگی را ندارید می توانید از پایانه اتوبوس رانی این شهرستان استفاده کنید.

اقامت در سروستان

اگر قصد ماندن در سروستان را دارید پیشنهاد ما اقامتگاه بوم‌گردی نیم روز است این اقامتگاه ۵ اتاق دارد و مهمانان با هماهنگی قبلی می‌توانند انواع غذاهای لذیذ محلی و سنتی این مجموعه استفاده کنند. این اقامتگاه تا شهر شیراز ۸۴ کیلومتر، تا کاخ ساسانی سروستان ۱۲.۷ کیلومتر، تا دریاچه مهارلو ۴۵.۹ کیلومتر و تا چشمه تزنگ ۱۰ کیلومتر فاصله دارد.