شهرستان خنج

خنج یکی از شهرستان های استان فارس با مرکزیت شهر خنج است. شهرستان خنج از شهرستان هاي جنوبي استان فارس است كه از جنوب به شهرستان هاي لامرد و مهر از شمال به شهرستان قير و كارزين و جهرم و از شرق به شهرستان داراب و لارستان محدود مي شود . خنج در ابتداي دشتي وسيع در كوهپايه هاي زاگرس جنوبي قرار دارد . فاصله آن تا خليج فارس 90 كيلومتر . ارتفاع آن 1044 متر مي باشد.

آب وهوا

این شهرستان دارای آب و هوای گرم و خشک می‌باشد. ميانگين متوسط دما در اين شهرستان 20درجه سانتي گراد و داراي تابستاني طولاني و زمستاني كوتاه است . ميانگين بارندگي 200 ميليمتر در سال مي باشد.

دين و زبان (گویش)

مردم خنج به زبان اچمی با گویش خنجی و مذهب مردم خنج اهل سنت از شاخه شافعی هستند و ترک های این شهرستان از ایل قشقایی هستند و به زبان ترکی قشقایی سخن می گویند و مذهب آنها شیعه می باشد.

پوشش گياهي و نمونه جانوري

پوشش گیاهی منطقه از گونه‌های گرمسیری زاگرس و شامل درخت و درختچه‌های تنک و کم پشت است. همچنین درختان کُنار، بادام کوهی، سرو کوهی، بید، بنه و … آویشن، بومادران، مرو تلخ، آنغوزه، کنار، استبرق، کلخنگ، کیکم، انواع گون و گونه‌های مرتعی و گیاهان دارویی از دیگر گونه‌های گیاهی منطقه به‌شمار می‌رود. و از لحاظ حیات وحش گونه های جانوری شامل

انواع بزکوهی (کل، میش و قوچ)، پلنگ، کاراکال، گربه جنگلی، گربه وحشی، روباه معمولی و شاه‌روباه نیز در آن یافت می‌شود. همچنین این شهرستان زیستگاه چندین گونه مار سمی شامل مار جعفری، کبرای سیاه، گرزه‌مار، افعی شاخدار و افعی پلنگی است و پرندگانی مانند عقاب، کبک، تیهو و … نیز در این شهرستان وجود دارند.

صنايع دستي

از صنایع دستی  این شهرستان می توان به گلیم بافی، جوال باربند، چکه چادر شب، عروسک بافی، کلاه و کلوته، گل دوزی، ملیله دوزی، مهره بافی، حصیر بافی و انواع لباس محلی و عشایری و … اشاره کرد.

سوغات خنج

از سوغات این شهرستان می توان به صنایع دستی آن شامل گلیم بافی، عروسک بافی، کلاه و کلوته، مهره بافی، حصیر بافی و انواع لباس محلی، خرما و … اشاره کرد.

غذاهای محلی

انواع نان های سنتی، انواع آش های محلی، گوده، کشک ده، سوکبا، کلیَسُرِ، مهیاوه یا مهوه که نوعی خوراک است که در شهرستان خنج وحومه اطراف تهیه می‌شود و به صورت غذای کامل یا چاشنی به مصرف می‌رسد و … از غذاهای محلی خنج می باشند.

داستان خنج …

خنج ریشه در هزاره های قبل از میلاد دارد. این شهرستان باستانی که نام آن در روزگار باستان «کنج» یا «خُنگ» بوده‌است که همان واژه در گذر زمان تبدیل به خُنج گشته‌است. خنج را دروازه ورودی به لارستان بزرگ می‌نامند و ده‌ها اثر گرانسنگ باستانی از روزگار هخامنشی و ساسانی در آن به یادگار باقی مانده است. خنج همواره دارای خانقاه‌ها و گوشه نشینان زیادی بوده‌است. قدیم‌ترین متون تاریخی نام این شهر را «هنگ» [Hong]ضبط کرده‌اند. بعدها به اشکال گوناگون: «هونج» [Hunj] «خنگ» [Xong] «خوانج» [Xowanj] و «خنج» [Xonj] درآمده‌است.

نام اولیه این شهر «هُنگ» بوده، که در زبان پارسی به معنای «گوشه» و «بیغوله» می‌باشد و علت نامگذاری آن، نمایانگر نوعی بافت فرهنگی و معنوی بوده که از طریق ایجاد «خانقاه» و «زاویه»‌های گوناگون، به ویژه پس از قرن ششم هجری، خود را نشان داده‌است. با این تعبیر ساختار اصلی شهر بر بنیاد فرهنگی و معنوی پایه‌گذاری شده و به همین جهت آن را «هنگ» که به معنای عمومی جایگاه گوشه نشینان و عبّاد و زهّاد است، نامیده‌اند.  هنوز هم در روایات محلی نام قدیم «خنج» را «کوشک» می‌دانند که احتمالاً متعلق به دوره‌ای پیش از رونق فرهنگی آن، طی قرون اولیه اسلامی تا قرن چهارم می‌باشد. ابن بطوطه در سال ۷۴۸ هجری قمری از لار عبور نموده‌است و به «خنج» رفته‌است. وی شرح این رحله در سفرنامۀ خود به زبان عربی نوشته ‌است.

گردشگری شهرستان خنج

همانطور که از داستان این شهرستان پیداست خفر پیشینه هزاران ساله دارد و ده‌ها اثر گرانسنگ باستانی از روزگار هخامنشی، ساسانی و اسلامی در آن به یادگار باقی مانده است ، در ادامه به برخی از آنها اشاره خواهیم کرد.

آتشکده محلچه

از آثار دوره ساسانی منطقه محلچه در بین راه خنج لار است. بنای فعلی چهار طاقی به سه پایه استوار است و همانند دیگرچهار طاقی ها از سنگ و ساروج ساخته شده است .

مسجدجامع

مسجد جامع خنج مجموعه‌ای از معماری و آثار تاريخی متعلق به سده هشتم هجری است. گفته می‌شود مسجد جامع قديم خنج مانند مسجد عتيق شيراز بوده است. بنای اصلی مسجد مربوط به سال۷۸۶ هجری قمری است ولی بعدها به مرور زمان تخریب شده و تنها سردر ورودی آن باقی مانده است که دارای تزیینات آجروکاشی همراه باتکرار نام خداوند وحضرت محمد (ص) است.

مناره شیخ دانیال

بنای مناره مربوط به سال 789 هجری قمری است پایه بنا به شکل استوانه ای است که بر بدنه آن آثار آجر و کاشی دیده می شود. ارتفاع آن حدود 25 متراست. در نیمه نخست قرن هفتم هجری قمری موج بزرگ مهاجرت به خنج آغاز شد. بسیاری از دراویش برای فرار از شرایط نامطلوب محل اقامتشان، خنج را برای زندگی و تبلیغ آیین خود انتخاب کردند. در میان معتبرترین صوفیانی که در آن زمان به خنج آمدند، یکی هم رکن الدین دانیال بود. او که از شاگردان فرهیخته شیخ ابواسحاق کازرونی بود، خود شاگردان و مریدان بی شماری داشت و خانقاه او مورد حمایت مالی و معنوی شاگردان و مردم محلی بود. یکی از پادشاهان سلسله هرمز، قطب الدین تهمتن، حامی ساخت آرامگاه شیخ دانیالی در سال های ۷۴۸-۷۴۷ ه.ق. بود. در ۷۸۳ ه.ق.، یک مناره باشکوه به دستور پادشاه دیگری از سلسله هرمز به مجموعه افزوده شد. امروزه از مقبره چیزی جز پایه ها و یک سنگ قبر مرمر برجای نمانده، اما مناره به تازگی به طور کامل بازسازی شده است. این مناره ۲۵ متری بر یک پایه سنگی هشت گوش قرار دارد. در قسمت بالای آن، یک کتیبه به خط ثلث قرار دارد که از گوشه جنوب غربی آغاز می شود و در آن تاریخچه مناره توضیح داده شده است

آرامگاه شیخ محمد ابونجم

این آرامگاه به سبک مسجدالحرام از سنگ کاشی و گچ ساخته شده. نسب شیخ محمد ابو نجم به امام موسی کاظم (ع) میرسد.بقعه شیخ ابونجم خنج، از بناهای دوران اسلامی(قرن هشتم)، می باشد. این بنا با مصالح لاشه سنگ و ملاط گچ احداث شده است. وجود این بقعه به مسجد جامع خنج و سردر معروف آن نیز اعتبار خاصی بخشیده است. بقعه شیخ ابونجم خنج در محله حاج شیخ محمد ابونجم واقع است.

آب انبار حاج محمد اسماعیل

در استان فارس، شهرستان خنج، مجاور رودخانه فصلی میر شریف و بین دو آب انبار گله و حاجی محمد، آب انبار حاج محمد اسماعیل قرار دارد که باز مانده از اواخر عصر صفوی است. این بنا با طاق های جناقی سر در دهانه، یکی از پنج آب انبار مشهور رودخانه فصلی میر شریف است. اصل بنا فاقد کتیبه بوده است و دارای سه دهانه برای برداشت آب بوده است. مصالح بنا سنگ و ساروج و پوشش خارجی گنبد آن از گچ می باشد. قطر این آب انبار 9 متر است

آب انبار شیخ

در استان فارس و در بافت قدیم خنج آب انبار تاریخی قرار دارد که مانند بیشتر آب انبارها از طرحی مدور بر خوردار است. قطر تقریبی این آب انبار 13 متر است. ارتفاع گنبد این آب انبار تقریبا 10 متر است و عمق آن تقریبا 7 متر. دسترسی به آب این آب انبار از طریق 6 دهانه آن ممکن بوده است. اصل بنا را سنگ و گچ ساخته شده است. این بنا بازمانده از روزگار قاجار است.

 

طبیعت گردی

از جاذبه های طبیعی این شهرستان می توان به رودخانه قره آقاج و سد دول ابراهمي ، درياچه فصلي خنج (کفه) ، تنگ نارك ، صحرا برا (بالا)، بنو چازال شهرستان حمامي ، آب گرم چاكازما ، اونار، تنگ بيخويه، چرخو خنج،  صحراي چهل گزي، خان باغي بين چاه زال و … اشاره کرد.

از دیگر مناطق گردشگری شهرستان خنج می توان به

از دیگر آثار موجود در شهرستان خنج  می توان به جاده سنگفرش از دوران هخامنشی، تپه توانگران، قلعه کلوکی، قلعه خلوت و قلعه شاه نشین” آرامگاه شاه عبدالسلام، مسجد جامع فیشور، مقبره شاه فخرالدین احمد مقبره شیخ قاضی در بخش کوره مقبره شیخ شعیب قلعه های خلوت شاه نشین نرگسی و مقبره شاه عبدالسلام، امامزاده شيخ شعيب بزرگ معروف به تنب تنگر، بقاع متبركه سيد نورالدين، سيد سهام الدين شيخ عفيف الدين و … اشاره نمود.

چگونه به خنج برویم

در این شهرستان فروگاهی وجود ندارد اما شما می توانید از فرودگاه بین‌المللی آیت‌الله آیت‌اللهی لارستان که در همسایگی شهرستان اوز است استفاده کنید. برای استفاده از قطار هم به همین شکل باید از ایستگاه زاهد محمود لارستان برای رسیدن به اوز استفاده کنید. در غیر این صورت نیز باید بوسیله پایانه اتوبوسرانی خنج و یا با ماشین شخصی به این شهرستان سفر کنید.

اولین پیشنهاد ما برای اقامت در شهرستان خنج، هتل صبا خنج می باشد که در بلوار خاتم الانبیا این شهرستان قرار گرفته است. خانه معلم این شهرستان نیز پذیرای مهمانان می باشد اما ظرفیت بسیار محدودی دارد. برای گردشگرانی که به اقامتگاه های بومگردی علاقه دارند اقامتگاه مهکیان که در روستای باغان این شهرستان قرار دارد گزینه خوبی می باشد.