شهرستان فراشبند

فراشبند یکی از شهرستان های استان فارس با مرکزیت شهر فراشبند است. شهرستان فراشبند از شهرستان های غربی استان فارس است که از جنوب به شهرستان خنج، از غرب به استان بوشهر، از شمال به شهرستان های کازرون و شیراز و از شرق به شهرستان فیروزآباد محدود می باشد و فاصله آن از شیراز 170 کیلومتر است.

آب وهوا

آب وهواي شهرستان جهرم گرم و خشک است و میانگین میزان بارندگی آن، حدود 300 میلی‌متر در سال می‌باشد. میانگین دمای این شهر حدود 25 درجه سانتی گراد است.

دين و زبان (گویش)

مذهب مردم فراشبند شیعه می باشد و زبان آنان فارسي و فارسی با گویش فراشبندی است که آمیخته ای از زبان فارسی کهن و لری(بختیاری-لکی) ممسنی و کهکیلویه ای است گاهی برخی از واژه های لری با این زبان آمیخته می شود. در برخی نقاط این شهرستان نیز مردم به  گویش های ترکی و لری نیز صحبت می کنند.

پوشش گياهي و نمونه جانوري

پوشش گیاهی این شهرستان منطبق با گیاهان مناطق گرم و خشک است و شامل درختان و درختچه های درختان بنه، کلخنگ، بادام، کیکم، آلبالوی وحشی، گز، کنار، استبرق و انواع گونه های علفی و … و حیات وحش این شهرستان شامل کل وبز، قوچ ومیش، پلنگ و … پرندگانی همچون کبک و تیهو، باقرقره و پرندگان شکاری و … و انواع مارها و خزندگان و لاک پشت می باشد.

صنايع دستي

مهم‌ترین صنایع دستی این شهرستان گبه، گلیم، فرش و جاجیم و … می باشد.

سوغات جهرم

از سوغات این شهرستان علاوه بر صنایع دستی آن مانند گبه، گلیم، فرش می توان به مرکبات و به ویژه خرما و قصب زاهدی اشاره کرد.

غذاهای محلی

از غذا های محلی این شهرستان می توان به انواع نان های سنتی، انواع آش های محلی  و … اشاره کرد.

 

داستان فراشبند …

فراشبند ريشه در هزاره‌هاي قبل از ميلاد دارد، اما متاسفانه نبود مدارک و منابع تاریخی باعث شده که از لحاظ تاریخی علیرغم قدمت فراوانی که دارد کمتر دیده شود. اوج شکوفایی آن به دوران ساسانیان بازمی گردد، برخی بر این باورند که شهرستان فراشبند در زمان حکومت بهرام گور پدید آمده است. بقایای ۱۰ آتشکده زرتشتی و ده ها اثر ارزشمند تاریخی این شهرستان نیز گواه بر رونق آن در دوران ساسانیان می باشد.

 

گردشگری شهرستان فراشبند

همانطور که از داستان فراشبند پیداست این شهرستان پیشینه هزاران ساله که اوج شکوفایی آن به دوران ساسانیان باز می گردد که دیدن و شنیدن آنها هر بیننده ای را به حیرت وادار می کند، در ادامه به برخی از آنها اشاره خواهیم کرد.

چهار طاقی نقاره خانه

چهارطاقی به عنوان بنایی چهارگوش با گنبدی قرارگرفته بر چهار طاق که آنها نیز بر چهار جرز تکیه دارند و با یک ورودی در هر طرف، شناخته می شود. این نوع سازه عموما با مصالحی چون سنگ –کمتر با چینه و خشت- و ملات ساروج یا گچ که بعضی اوقات همراه با شن و سنگریزه بوده و یا دارای اندودی از کاهگل یا گچ بر روی کار است، ساخته شده است. چهارطاقی به همراه ایوان، دو شکل شاخص معماری ایرانی همواره در معرض توجه پژوهشگران بوده اند،

چهار طاقی رهنی

آتشکده فراشبند، مربوط به دوره ساسانیان و یکی از چهار یا پنج آتشکده ای ست که مهر نرسی در منطقه کازرون و فراشبند ساخته است. در ساخت این بنای چهار طاقی از مصالح سنگ ، گچ و ساروج استفاده شده است. نوع معماری و اندازه این آتشکده شبیه آتشکده کازرون است و به همین دلیل آنها را به یک دوره مربوط دانسته اند. به نظر می رسد که آتشکده مذکور کاملا محلی بوده است. آندره گدار این بنا را مشابه با قصر بهرام گور در سروستان دانسته است. به همین دلیل این فرضیه مطرح شده است که در محل آتشکده قصر زمستانی شاه ساسانی قرار داشته است. این فرض به دلیل نقش برجسته سرمشهد (در جنوب غربی فراشبند) تقویت می شود.

آتشکده بزرگ جره

آتشکده جره از آثار منحصر به فرد دوره ساسانی است که در فارس قرار دارد. این اثر تاریخی را مهر نرسه، وزیر بزرگ و مقتدر بهرام پنجم ، پادشاه ساسانی در بخش جره و بالاده و در فاصله 55 کیلومتری کازرون در مسیر جاده کازرون به فراشبند ساخته است. با این حال ابن حوقل آتشکده را به دارابن دارا منسوب می کند. در حدود العالم هم همین انتساب دیده می شود. آتشگاه جره چهارطاقی بزرگی است که هر ضلع آن بیش از 14 متر طول دارد. ارتفاع آتشکده نیز قریب به 14 متر است. این آتشگاه در قله یک بلندی مشرف به رودخانه جره قرار گرفته است. بر این بلندی بقایای متعدد ساختمان‏ هایی وجود دارد که نشان می‏دهد این مکان محل شهری قدیمی بوده است. آتشگاه بر لبه پرتگاهی ﮋرف بنا شده تا بتوان آن را از تمام منطقه و از هر دو شعبه دره مشاهده کرد. این بنا حصار ندارد، فقط در سمت شمال غربی آن و در قسمت پایین تپه دماغه مانندی که چهار طاق بر فراز آن قرار گرفته ردیفی از بناهای متعلق به آتشکده مانند اتاق آتش ، انبارهای گوناگون و محل اقامت راهبان به چشم می‏خورد. پایه هاي این چهارطاق کاملاً سالم وطاق ¬هاي چهارگانۀ آن نیز سالم است. تنها قسمت فوقانی گنبد کمی تخریب شده و گوشواره ¬ها نیز کاملاً سالم است. مصالح این چهار طاقی از ملاط و سنگ تشکیل شده است.

آتشکده منصور آباد(تون سبز)

شیپمان به استناد گزارش گدار و واندنبرگ (1961) به آتشکده اي به نام تون سبز در منطقه اي به نام قنات باغ در 25 کیلومتري جره اشاره می کند اما از هیچ یک از ویژگیهاي کالبدي این بنا سخنی نمی گویند. مصطفوي، تون سبز را نام تپه اي می داند که حدوداً در جنوب شرقی آبادي قنات باغ واقع است. این تپه مشتمل بر گورستان مسلمانان و یک امامزاده است .گدار این آتشکده را ندیده و تنها به استناد گزارش یک کدخدا اطمینان یافته که این چهارتاق شبیه جره است. وي معتقد است وجود این آتشکده در این محل بدون تردید، دلیل بر آن است که آبروان در همان نزدیکی بوده و احتمالاً این محل یکی از باغهاي شهري مهر نرسی است. در حال حاضر به استثناي بقایاي یک چهارطاقی به نام منصورآباد که محلیها به آن منار نیز می گویند، آتشکده دیگري در آن اطراف وجود ندارد. این بنا حدوداً در 20 کیلومتري جاده بالاده به فراشبند در جوار جادة اصلی در منطقه اي به نام باغ دشت و منصورآباد قرار گرفته است. سه پایه تخریب شده است و تنها یک پایه به ارتفاع 4.5 متر برپاست. پایه هاي دیگر به علّت ایجاد یک گورستان کاملاً منهدم شده اند.

گنبد و مجموعه تپه ها

این مجموعه که دارای مساحت نسبتا وسیعی است، در فاصل 15 کیلومتری شمال فراشبند به طرف کازرون و در طرف راست جاده، قرار گرفته و شامل بقایای سه بنای سنگی، گچی و ساروجی از دوره ساسانی است. بنای اصلی در برگیرند یک چهارطاقی است که در طرف غربی آن دو اتاق قرار دارد و نیز در ضلع شمالی و خارج آن بقایای یک اتاق بزرگ مشاهده می شود.

قبرستان قدیمی

این مجموعه در فاصل 45 کیلومتری شمال فراشبند و در طرف راست جاده فراشبند به کازرون قرار دارد. این قبرستان قدیمی فاقد هر گونه سنگ قبر یا نوشته می باشد. در وسط این مجموعه یک پایه به ارتفاع حدود 5 متر از جنس لاشه سنگ، گچ و ساروج قرار دارد که شبیه به پایه چهار طاقی می باشد.

حمام کهنه فراشبند

این حمام قدیمی که در جوار مسجد ابولفضل علیه السلام (حاج عوضی سابق) قرار داشت بدون شک همان حمام مورد ذکر در کتاب مرآه البلدان است که میرزا حسن خان اعتماد السلطنه از آن نام برده است. بنای مزبور که جهت گرم نگه داشتن درون آن، در عمق 6 متری زمین ساخته شده بود، شامل بخش های مختلفی نظیر یک تالار انتظار، چهار رختکن، دو استخر آب سرد و گرم و یک تالار بزرگ جهت شستشو بود. معماران این حمام در ساختن دیوار و طاق های آن از سنگ لاشه و ساروج برای گنبدهای آن از سنگ و گچ استفاده کرده و آن را به طرزی جالب و ماهرانه ساخته بودند. سرانجام این بنا که تا چندین سال پیش نیز برقرار بود،به وسیله افراد محلی تخریب و جز مسجد جنب آن شد.ولی آنچه مایه خوشبختی است اینکه نیمی از دیوار آن به انضمام استخرها و کاشی های الوانکف آن هنوز باقی و در زیر زمین مدفون است و امیدواریم روزی با خاکبرداری مجدد ظاهر گردد.

حمام مائینک

این حمام ،در محلی با همین نام و در مسیر راه فراشبند به خوشاب واقع است و اهالی آن را منصوب به سلطان محمدخان ایلخانی (1309-1284ه.ق) می دانند. بنای مزبور شامل 2 بخش زنانه و مردانه بوده که برای ورود به هر قسمت باید دهلیزی مخصوص را پیمود و سپس وارد تالار بزرگ “رختکن” شد. درون تالار مذکور با مجموعه ای از طاق ها و طاقنماها روبرو خواهیم شد که بر ستون هایی قطور و مستطیل استوار و فاقد هرگونه گچبری و تزئینات معماری است ولی رعایت بعضی اصول مهندسی در آن، منظره ای بدیع و دلنواز به آن بخشیده است. حمام به طور کلی به صورت مربع مستطیل و نیمی از بدنه آن را در زمین ساخته اند تا مانند دیگر حمام های منطقه با کمترین هزینه سوخت گرم نگه داشته شود. مواد دیوار و گنبدهای آن از سنگ لاشه و بادبر، ملاط، ساروج و گچ است.

حمام نوجین

این حمام ویران در حوالی تل باستانی نوجین موسوم به “تل گپ” و همچنین در حوالی امامزاده نظام الدین قرار دارد. بنای آن به صورت مربع مستطیل و با طول 20 و عرض 10 متر است. سقف آن به وسیله 10 گنبد به هم پیوسته که در امتداد همدیگر قرار دارند پوشیده شده است. ارتفاع هر یک از گنبدهای مزبور تا سطح زمین حدود 3 متر است.

آقام شهید

نسبت شريف امامزاده سيد شجاع الدين حسن مشهور به آقام شهید مدفون در شهرستان فراشبند با دو واسطه به امام موسي کاظم(علیه السلام)منتهي مي شود .سيد حسن الصورايي”صوراني” مشهور به شجاع الدين بن حسين الصوراني بن اسحاق الامير بن امام موسي کاظم(علیه السلام) وي سيدي جليل القدر، عظيم الشأن و بسيار بزرگوار بود. او از شهداي بنام اهل بيت (علیهم السلام) در شيراز است و به زهد و تقوي متصف بوده است. پدر بزرگوارش سيد حسين مشهور به صوراني و ملقب به علاءالدين از جمله همراهان شاه چراغ به شيراز است که به سيدعلاءالدين حسين مشهور و معروف مي باشد برخي با حذف يک واسطه تصور نموده اند که وي سيد حسين بن موسي(علیه السلام) است که ظاهراً اين تصور با حذف يک واسطه صورت گرفته است. سيد علاءالدين حسين ، صاحب دو فرزند به اسامي سيد علي بهاءالدين و سيد شجاع الدين بوده که ظاهراً سيد شجاع الدين پس از تفرق سپاه شاهچراغ به منطقه فراشبند مي گريزد و در آنجا به دست مخالفان به شهادت مي رسد و از اين رو به امامزاده شهيد مشهور مي گردد.

از دیگر مناطق گردشگری شهرستان فراشبند می توان به:

آسیاب‌بادی، قلات زرگران، چهار طاق کنار مالک، چهار طاق زایر حسینی، چهار طاق خرمایک، چهار طاق گنبد، چهارطاق قنات باغ، چشمه برمه فرهاد، چشمه آبپا، پارک کوهستانی و … اشاره کرد.

چگونه به فراشبند برویم

این شهرستان فرودگاه ندارد و شما می توانید از فرودگاه شهر شیراز برای سفر به این شهرستان استفاده کنید. برای سفر با قطار نیز باید از ایستگاه قطار شیراز استفاده کنید. اگر اهل رانندگی هستید سفر به سروستان با ماشین شخصی خودتان گزینه خوبی است و اگر حوصله رانندگی را ندارید می توانید از پایانه اتوبوس رانی این شهرستان استفاده کنید.

اقامت در فراشبند

اگر قصد ماندن در خود شهر را دارید پیشنهاد ما هتل آپارتمان الماس شهر است و اگر به اقامتگاه های بومگردی علاقه مند هستید، اقامتگاه بوم گردی باچان در روستای باچون شهر فراشبند که بین دو منطقه گرمسیری و سردسیری قرار دارد گزینه خوبی است. گردشگران می توانند با سفر به این اقامتگاه در سیاه چادرهای ایل قشقایی نیز اقامت کنند و با زندگی عشایری و آداب و رسوم آنها نیز آشنا شوند.